3 (2304)

2.    Dziecko powinno umieć słuchać w skupieniu i ze zrozumieniem.

3.    Dziecko powinno umieć płynnie i dokładnie czytać najpóźniej w 11 roku życia.

4.    Dziecko powinno umieć czytać ze zrozumieniem materiały odpowiadające jego grupie wiekowej i zainteresowaniom.

5.    Dziecko powinno umieć pisać w angielszczyźnie odpowiadającej różnym celom formalnym.

6.    Dziecko powinno umieć prowadzić uważne, trafne i pełne wyczucia obserwacje.

/nhllo Ashton, Kneen i Davies ⁶

/ostanie osiągnięty, lub odwrotnie, im mniej ogólny cel, tym większe prawdopodobieństwo, że zostanie osiągnięty w dającym się określić i przewidywalnym przedziale czasowym. Tak więc cel ogólny, polegający nąjrzygotowaniu dzieci do stawiania czoła wyzwaniom doby technicznej, można osiągnąć tylko w pewnym punkcie stosunkowo odległej przyszłości; nie można ująć tego momentu konkretniej. Natomiast

0    innym celu ogólnym — osiągnięciu określonego standardu umiejętności czytania

1    pisania — można powiedzieć, że zostanie osiągnięty najpóźniej w wieku 16 lat.

/wiązek ten ma bardzo realne i praktyczne konsekwencje dla odbywającego praktyki studenta. Ponieważ znajduje się on w szkole przez względnie krótki okres (cztery, sześć, osiem lub dziesięć tygodni, zależnie od przydzielonego kolegium I uniwersytetu oraz rodzaju praktyki), cele ogólne, które staną się podstawą jego rozkładów materiału nauczania, mogą być jeszcze mniej ogólne niż wspomniane wv>c| „cele pośrednie”.

Znaczenie celów ogólnych względem praktykanta polega na tym, że są one ludnym / podstawowych źródeł, z których czerpie się cele lekcji; zrozumienie / wią/ku między celami ogólnymi i szczegółowymi oraz między rozkładami małe i lulu nauczania i poszczególnymi lekcjami ma zasadnicze znaczenie. Te wspólza le/ności można wyrazić przy pomocy prostego diagramu:

Cele ogólne

Cele szczegółowe

♦ Rozkłady materiału nauczania

Poszczególne lekcje

Na zakończenie podajemy listę pytań, które mogą się przydać przy formułowu niu celów ogólnych do rozkładów materiału pracy:

I, Czy cel ten przedstawia odpowiedni poziom ogólności?

2.    Czy jest wyrażony prosto, jasno i oszczędnie?

3.    Czy treść celu ogólnego odpowiada zdolnościom i poprzednim doświadcz*' niom klasy?

4.    Czy z celu tego da się w sposób naturalny wywieść odpowiednią liczbę celów lekcyjnych?

5.    Czy jest osiągalny przy dostępnym sprzęcie i czasie?

DWA RODZAJE CELÓW: (1) OPERACYJNE I (2) NIE-OPERACYJNE

Ustaliliśmy, że cele szczegółowe wyrażają intencje edukacyjne w sposób dużo

konkretniejszy i bardziej precyzyjny niż cele ogólne. Te ostatnie służą wskazaniu

ogólnych kierunków i zamysłów działań edukacyjnych i — w porównaniu z celami

szczegółowymi — brakuje im konkretności. Mają więc niewielką wartość bezpo

średnią dla nauczyciela planującego konkretną lekcję lub jednostkę metodyc/lłil,

gdyż nie mogą wypełnić jego decyzji treścią, strategiami nauczania i sposobem

oceniania. Aby zaspokoić te potrzeby, nauczyciel musi użyć celów szczegółowych

17

poszczególnych lekcji (Wheeler określa je jako „cele bezpośrednie”). Przykłady celów szczegółowych podano w ramce 13, zaś w ramce 14 wiersz HardyYgo. do którego się odnoszą.

Jeśli przyjrzą się państwo pięciu przykładom celów szczegółowych, podanych w naszym terminologicznym omówieniu celów ogólnych i szczegółowych, żuawa życie, że numery (4) i (5) różnią się od numerów (1), (2) i (3) tym, iż odnoś/.| stę do jawnie postrzeganych, a wobec tego potencjalnie wymiernych zachowań ia niów, do których pragnie doprowadzić nauczyciel (uczniowie zakreślą d/.ii li zdań, uczniowie wymienią i nazwą sześć figur stylistycznych). Są to przykłady celów operacyjnych i jako takie określają jawne osiągnięcia ucznia. Przykłady (I) (2) i (3) natomiast odnoszą się do jakości mniejjichwytnych i pozostawiająi otwartym rezultat końcowy — nie wyrażają wprost wyników operacyjnych (/api> znać klasę z, powtórka, pogłębić zrozumienie). Można je nazwać celami nic opc i acyjnymi gdy ż nie określają knnkrehyegoj™r.howania końcowego W sposób, który umożliwiłby nauczycielowi ocenienie, czy jego cele zostały osiągnięte.