40 41 (17)

mierzymy specjalnym termometrem. Wynosić ona powinna 54°C, gdy stosujemy zanurzenia kończyn, a maksimum 60°C, gdy służy do nakładania jej warstwami.

Okłady paraiinowe

Przed zabiegiem należy sprawdzić, czy chory nie ma zaburzeń czucia temperatury, a następnie skórę umyć i osuszyć, a jeśli pokryta jest włosami, posmarować wazeliną.

Parafinę nakładamy warstwami używając płaskiego pędzla. Aby parafina z pędzla nie ściekała, można go owinąć płaską warstwą gazy. Pierwsza warstwa nałożonej na skórę parafiny o temp. około 60°C szybko ostyga i chroni skórę od nadmiernego przegrzewania, podczas na

Ryc. 3. Nakładanie warstw parafiny na okolicę lędźwiową (wg Krusena)

Ryc. 4. Rękawica parafinowa (wg Krusena)

kładania następnych warstw. Z ogrzanej parafiny ciepło przenika do głębokich warstw tkanek. Po uzyskaniu warstwy parafiny o grubości od 1 do 2 cm, okład owijamy papierem woskowym lub ceratą i suchą fla-nelą, zabezpieczając go w ten sposób od utraty ciepła. Okład pozostawiamy na okres 30—60 minut. Ostygając parafina zmniejsza swą objętość i wywiera ucisk na tkanki. Skóra po zabiegu jest różowa, gorąca, pokryta potem, który zbiera się nieraz w znacznej ilości pod warstwą parafiny. Skórę należy wytrzeć i ponownie okryć flanelą. Przekrwienie tkanek utrzymuje się do 1—2 godzin. Bezpośrednio po zabiegu parafinowym wykonuje się masaż, ruchy bierne i czynne.

Nakładanie parafiny warstwami przy użyciu pędzla stosujemy na okolicę pleców, barku, stawu kolanowego i łokciowego (ryc. 3).

Okłady parafinowe na dłoń i stopę uzyskujemy przez zanurzenie ich

w ogrzanej do 54°C parafinie. Temperatura parafiny powinna być dokładnie sprawdzona! Przed zanurzeniem starannie pokrywamy dłoń lub stopę warstwą parafiny przy użyciu pędzla. Po uzyskaniu warstwy „ochronnej" zanurzamy kończynę szybko (na okres V*—1 sek.) w gorącej parafinie i wyjmujemy. Gdy warstwa parafiny się zetnie zanurzamy dłoń lub stopę wielokrotnie do uzyskania grubej warstwy (do 2 cm). Zabieg nazywamy „rękawicą” lub „skarpetą” parafinową. Zabieg wykonywać należy ostrożnie — istnieją bowiem możliwości oparzenia (ryc. 4).

Gorące zawijania parafinowe. Okład na okolicę stawu barkowego, łokciowego i kolanowego oraz dłoni i stóp możemy wykonać również w sposób następujący: Przygotowujemy okład z gazy zanurzonej w parafinie. Rozmiar okładu: 12X50 cm. Okład należy przeszyć, aby warstwy gazy nie usuwały się. Po nałożeniu pędzlem pierwszej warstwy parafiny owijamy staw warstwą okładu zmoczonego w gorącej parafinie. Do owinięcia stawu zużywamy 2—3 okłady z gazy. W ten sposób szybko uzyskujemy grubą warstwę gorącej parafiny. Dalsze postępowanie jak uprzednio.

Podobną metodę poleca się w ostrych i podostrych stanach zapalnych stawów. Polega ona na nałożeniu na przemian warstw cieplej parafiny i bandaża z gazy. Skórę przed zabiegiem lekko natłuszczamy wazeliną białą (chemicznie czystą), nakładamy pędzlem pierwszą warstwę parafiny, po czym owijamy jedną warstwą bandaża z gazy i kolejno nakładamy pędzlem nową warstwę parafiny na warstwę materiału, aż uzyskamy grubą warstwę okładu.

Do zabiegu używa się parafiny ogrzanej do 50°C. Zawijanie utrzymuje łagodne ciepło dłużej niż godzinę i może być pozostawione na okres 24 godzin. Stwarza ono ochronę i unieruchomienie stawu korzystne w ostrych stanach zapalnych.

Częściowe kąpiele parafinowe. Do wykonania zabiegów służą małe wanienki o kształcie odpowiednio dostosowanym do swego przeznaczenia (dla kończyny górnej lub dolnej). Wanienki mają podwójne ściany, pomiędzy którymi znajdują się druty grzejnikowe. Grzejnik można regulować za pomocą termostatu, tak aby utrzymać temperaturę parafiny na żądanym poziomie (40—50°C).

W początkowej fazie zabiegu zanurzamy kończynę kilkakrotnie (np. górną do poziomu stawu łokciowego, a dolną do stawu kolanowego) w parafinie. Po uzyskaniu warstwy¹ ściętej parafiny, możemy stosować kąpiel kończymy w gorącej parafinie przez 20 minut. Zabiegi stosujemy 3 razy tygodniowo, ew. co dzień. Seria obejmuje 10—20 zabiegów.

Po zabiegach parafinowych może wystąpić przemijający odczyn podrażnienia skóry. Ogólny odczyn ogranicza się do nieznacznego podwyższenia tętna.

Zabiegi parafinowe zaleca się w schorzeniach stawów różnego pochodzenia, w przypadkach blizn i zrostów pooperacyjnych, w przykurczach pourazowych, pooperacyjnych, w chorobach obwodowych układu nerwowego, w stanach pourazowych (nie grożących wylewem krwawym).

41