40 (330)

42 Rozdział 2

przychodów z pozostałej sprzedaży, może świadczyć o kurczeniu się rynków zbytu i konieczności zmiany dotychczasowego profilu produkcji.

Przychody ze sprzedaży można także różnicować według kryterium rodzaju działalności przedsiębiorstwa. Na tej podstawie można wyodrębnić przychody z działalności przemysłowej, handlowej, usługowej, hotelarskiej, rolnej itp. Ustalenie procentowego udziału poszczególnych rodzajów działalności pozwala określić aktualną specjalizację przedsiębiorstwa i jego strategię w dziedzinie sprzedaży.

Ważnym aspektem analizy produkcji sprzedanej jest badanie struktury przestrzennej. Sprzedaż jest w głównej mierze przeznaczona na zaspokojenie potrzeb rynku. Część jej może być jednak przeznaczona na rzecz własnej działalności inwestycyjnej, handlowej czy też finansowo wyodrębnionej. Stąd też główne kierunki przestrzennej struktury sprzedaży to sprzedaż wewnętrzna i zewnętrzna. Sprzedaż zewnętrzna, jako główne źródło przychodu przedsiębiorstwa. powinna być objęta szczegółową analizą. W ramach tego kierunku należy wyodrębnić:

a/ przychody ze sprzedaży na rynku krajowym,

b/ przychody ze sprzedaży eksportowej.

Określenie procentowego udziału sprzedaży krajowej i zagranicznej w globalnych przychodach ze sprzedaży jest istotną informacją o pozycji przedsiębiorstwa na rynku, o jakości jego wyrobów oraz o aktywności handlowej.

Zarówno sprzedaż krajową, jak i eksportową można poddawać dalszej bardziej szczegółowej analizie. W ramach sprzedaży przeznaczonej na rynek krajowy można wyodrębnić sprzedaż na :

-    rynku lokalnym,

-    rynku regionalnym,

-    rynku ponadregionalnym.

Niezbędnym uzupełnieniem tej analizy jest ocena udziału przedsiębiorstwa w danym rynku, na którym ono funkcjonuje. Miarą tego udziału jest relacja sprzedaży przez przedsiębiorstwo danego produktu lub grupy produktów, do ogólnej sprzedaży tych produktów przez wszystkie przedsiębiorstwa funkcjonujące na tym rynku. Pozwala to na określenie pozycji firmy na danym rynku.

Innym kryterium podziału przychodów ze sprzedaży rynku krajowego mogą być kanały dystrybucji. Kryterium to umożliwia określenie struktury przychodów- pochodzących ze sprzedaży :

-    bezpośredniej (sklepy przyzakładowe, handel obwoźny, wysyłkowy, dostawy bezpośrednio do odbiorcy),

-    do odbiorców hurtowych,