43 (170)

części

elektroniczne

Druga klasa Szkoły Konstruktorów

- Szkoła Konstruktorów klasa II

u http://mobot.pl/index.php?site=products&fcype=8738details=7363

Silnik prądu stałego z przekładnią DG2425-080[95obr/min]

'■Jt

Cena netto/brutto: 25,00/30,50 pln

Długość silnika [mm]	Średnica silnika [mml	Średnica wału Tm ml	Napięcie zasilania rvi	Prędkość [obr/min]	Prąd [A]	Moment [Nem]
24	25	3	6	95	0,05	-

Silnik prądu stałego z przekładniąDG 1224-075 [65 obr/min]

H1E3

Cena netto/brutto: 19,40/23,6? pln

Długość silnika [mm]	Średnica silnika [mm]	Średnica wału [mml	Napięcie zasilania [V]	Prędkość [obr/min]	Prąd [A]	Moment [Nem]
24	12	3	3	65	0,025	2

Zadanie 167 drugiej klasy naszej Szkoły ma ścisły związek z rozwiązanym właśnie zadaniem głównym. Schemat, pokazany na rysunku A, został nadesłany właśnie jako fragment rozwiązania zadania głównego 162. Jest to wzorowany na schemacie z literatury schemat stabilizatora, który ma współpracować z mikroprocesorem. Zaznaczone na czerwono punkty, oznaczone JP mają być podłączone do portów mikrokontrolera: dwa (JP1, JP3) do wejść przetwornika A/D, jedno (JP2) do wyjścia przetwornika D/A.

Jak zwykle pytanie brzmi:

Co tu nie gra?

Rys. A

Bardzo proszę o możliwie krótkie odpowiedzi. Kartki, listy i e-inaile oznaczcie dopiskiem NieGraló? i nadeślijcie w tenninie 60 dni od ukazania się tego numeru EdW. W e-mailach podawajcie też od razu swój adres pocztowy, żebym nie musiał pisać, gdy przydzielę upominek. Można też jeszcze przysyłać rozwiązania poprzedniego zadania 166. Autorzy najlepszych odpowiedzi otrzymają upominki, a najaktywniejsi uczestnicy są okresowo nagradzani bezpłatnymi prenumeratami EdW lub innego wybranego czasopisma AVT.

Rozwiązanie zadania 162

W EdW 8/2009 pokazany był rysunek B, przykład wielostronnego wykorzystania mikroprocesora, nadesłany jako rozwiązanie jednego z wcześniejszych zadań.

Rys. B

+5V

Jako pierwszą uster- R_ys. C kę zgłosiliście fakt, że nie można się doszukać procesora oznaczonego Attiny2343. Niektórzy podali to jako jeden z punktów „Co tu nie gra?”, ale inni „zacięli się” na tej nieścisłości. Jeden z Czytelników poprosił nawet, żeby mu przysłać kartę katalogową tego mikrokontrolera.

Jednak zdecydowana Rys. D większość uczestników słusznie uznała, iż młodziutki Autor schematu „z rozpędu” wpisał oznaczenie Attiny2343, ponieważ dziś małe procesory AVR określane są jako ATtiny, ale w rzeczywistości chodziło mu o nieco starszy mikrokontroler Atmel AT90S2343.

Aby całościowo przeanalizować propozycję układową, nale- _{Rys E} żało ściągnąć kartę kata logową AT90S2343. Już pobieżna analiza tej karty wskazuje, że nóżka I jest końcówką RESET. Trudno byłoby doszukać się informacji, że może ona być wykorzystana jako kolejne wyprowadzenie portu PB. Co istotne, końcówka ta jest wewnętrznie podciągnięta do dodatniej szyny zasilania i reset procesora jest realizowany przez zwarcie nóżki l do masy na czas co najmniej 50ns. Zwieranie jej do plusa zasilania nie będzie mieć żadnego wpływu na układ.

Podobny problem jest z nóżką 2. Jest to końców'ka portu PB3. Może być wyjściem, ale też wejściem. Przy pracy w trybie wejścia, może pozostać „pływająca”, albo podciągnięta do plusa zasilania przez wewnętrzny rezystor. Wskazuje na to opis zawarty w karcie katalogowej: Ali port pins have \ndividually se/ectable pull-up resistors. The Port B output buffers can sinic 20 mA and thus drive LED displays directly. When pins PBO to PB4 are used as inputs and are externally pulled Iow, they will source current ifthe internal pull-up resistors are activated.

I aż prosi się, żeby wykorzystać ten wewuętrzny rezystor podciągający (pull-up), przewidziany właśnie na takie okazje, jednak rezystor ten w spoczynku podciąga końcówkę 2 do plusa zasilania, a nie do masy. Przycisk włączony jak na rysunku B nie zmieni w^rięc stanu wejścia. Przycisk należy włączyć między masę, a nóżkę 2. Podobnie można włączyć przycisk między masę i nóżkę 1 - wtedy przycisk będzie resetował procesor i można to praktycznie wykorzystać.

Reasumując, oba przyciski są włączone ewddcntnie błędnie.

Prawdę wszyscy uczestnicy stwierdzili, żc błędne jest też dołączenie głośnika i silników, a to z powodu możliwości uszkodzenia portu. Tu sprawa jest nieco bardziej skomplikowana.

Zacznijmy od silników. Większość uczestników stwierdziła, że silniki będą mieć zbyt duży pobór prądu. Tymczasem wbrew takiej powszechnej opinii, istnieją silniczki o małym poborze prądu. Można tu wspomnieć o silniczkach, które są wykorzystywane w roli wibratorów w telefonach komórkowych - fotografia C. Ale nie tylko. Na przykład na stronie:

http://mobot.pl/index.php?site=products& type-873

umieszczona jest oferta małych silniczków modelarskich. I tak na przykład, zgodnie z opisem, niektóre z nich w stanie jałowym pobierają poniżej 50mA (rysunek D), a jak wskazuje rysunek E, niektóre nawet 25mA.

Owszem, jest to pobór prądu w stanie jałowym, bez obciążenia mechanicznego, jednak ani na rysunku B, ani w treści zadania nic było informacji, co to za silniki, czy są obciążone. czy też pracują w stanie jałowym.

Dlatego wniosek, że silniki są zdecydowanie zbyt dużym obciążeniem, jest przedwczesny. Owszem, w ogromnej większości przypadków mamy do czynienia z silnikami o znacznie większym poborze prądu, jednak nie można wykluczyć, że akurat w tym przypadku chodzi o jakieś miniaturowe silniczki

Elektronika dla Wszystkich Styczeń 2010 43