43 (287)

Koszty pracy maszyn leśnych

Punkt przecięcia się prostej przychodów ze sprzedaży (P_s) z prostą kosztów całkowitych (KC) wyznacza próg rentowności (Pr). Prosta przychodów ze sprzedaży poniżej progu rentowności (na lewo od punktu Pr_q) znajduje się pod prostą kosztów całkowitych (koszty całkowite są wyższe od przychodów ze sprzedaży). Przedsiębiorstwo ponosi wówczas stratę. Natomiast powyżej progu rentowności (na prawo od punktu Pr_q) prosta przychodów ze sprzedaży znajduje się nad prostą kosztów całkowitych (przychody z sprzedaży są w'yższe od kosztów całkowitych). W takiej sytuacji przedsiębiorstwo osiąga zysk.

Próg rentowności pozwala wydzielić w działalności przedsiębiorstwa dwa obszary: obszar zysku - powyżej progu i obszar straty - poniżej progu. Istotne znaczenie w prowadzeniu działalności gospodarczej ma utrzymanie przedsiębiorstwa w strefie zysku, możliwie jak najdalej od progu rentowności. Im rzeczywiste rozmiary sprzedaży (produktów', usług) są bardziej oddalone od progu rentowności, tym działalność przedsiębiorstwa jest bardziej bezpieczna. Strefa bezpieczeństwa (S_b) jest różnicą między wielkością faktycznych lub planowanych przychodów ze sprzedaży (P_sf) a ich wielkością w progu rentowności (P_sr):

Sb Psf Psr    (20)

Strefa bezpieczeństwa informuje, o ile mogą się obniżyć przychody ze sprzedaży, aby nie ponieść straty. W celu określenia strefy bezpieczeństwa można wykorzystać także poniższą formułę:

W_sb - ^Psf - ^P" -100%    (²¹)

^Psf

gdzie:

W_sb - procentowy wskaźnik bezpieczeństwa.

Strefę bezpieczeństwa i wskaźnik bezpieczeństwa można również ustalić na podstawie ilościowych rozmiarów sprzedaży:

^Sbq = q_sf - q„    (22)

gdzie:

q_sf- faktyczny (bądź planowany) rozmiar produkcji (sprzedaży, świadczonych usług), ^-rozmiar produkcji (sprzedaży, świadczonych usług) w progu rentowności,

W_sbq = ^{9s/ q$r} ■ 100%    (²³)

I*/

gdzie:

W_sbq - procentowy wskaźnik bezpieczeństwa ustalony na podstawie ilościowych rozmiarów produkcji (sprzedaży, świadczonych usług).

Analiza progu rentowności umożliwia także określenie wielkości sprzedaży przy założonej wielkości zysku, co wyraża poniższy wzór:

(24)

K + K;

P~k ₂

gdzie:

q_z - rozmiar sprzedaży niezbędny do osiągnięcia zaplanowanego zysku, Z_pi - zaplanowana wielkość zysku.

43