474 475 (4)

474 C*fU III. Podtlawy raalknwkoiMimlł

K>Minek 1XJ. Nachylenie krzywej IS

Rysunek 18.3 jest graficzną ilustracją powyższego wniosku. przy czym ograniczamy ją tylko do pokazania wpływu zmiany wysokości parametru w, na nachylenie krzywej IS. Nachylenie i położenie krzywej oszczędności na rysunkach

18.2    i 18.3 jest identyczne, natomiast krzywa inwestycji jest bardziej plaska na rysunku 18.3 niż na rysunku 18.2, co oznacza, iż na rysunku 18.3 inwestycje ni bardziej wrażliwe na zmiany stopy procentowej niż na rysunku 18.2 (parametr w' jest większy od w,). ł.atwo zauważyć, że krzywa IS na rysunku 18.3 jest bardziej plaska niż na rysunku 18.2.

Pozostała jeszcze kwestia położenia krzywej IS w układzie współrzędnych. Jest to kwestia istotna, bowiem krzywa IS przesunięta bardziej na prawo oznacza, że tym samym poziomom r odpowiadają wyższe poziomy Y. Bliższa analiza rysunku

18.2    prowadzi do wniosku, że położenie krzywej IS jest zdeterminowane położe

niem krzywej inwestycji oraz krzywej oszczędności. Natomiast położenie obu tych krzywych jest określone przez poziom autonomicznych wydatków (odpowiednio /, i CY). Im te wy datki są wyższe, tym bardziej krzywa IS jest przesunięta na prawo. Graficzna ilustracja tego wniosku pokazana jest na rysunku 18.4. na który m dokonano przesunięcia krzywej inwestycji w prawo, do położenia / = l'-w,r, przy czym    Jak widać na rysunku, przesunięcie to spowodowało przesunięcie

krzywej IS w lewo do położenia IS’.

Rozważaliśmy dotychczas problem równowagi na rynku towarowym w ramach bardzo uproszczonego modelu gospodarki, zakładającego gospodarki; zamkniętą oraz brak wydatków państwa. Przybliżymy teraz nieco nasz model do rzeczywistości, odrzucając założenie o pomijaniu państwa (a więc nadal rozważamy gospodarkę zamkniętą). Przybliżenie to oznacza, że musimy uwzględnić w analizie wydatki rządowe oraz podatki. Przyjrzyjmy się równowadze na rynku towarowym w nowej sytuacji, traktując jednak całą analizę w sposób bardziej syntetyczny.

Z wcześniejszych rozważań wiemy (patrz rozdział dziewiąty), że warunkiem równowagi na rynku towarowym w gospodarce uwzględniającej sektor rządowy jest. aby planowane inwestycje powiększone o wydatki rządowe były równe planowanym oszczędnościom powiększonym o podatki (przy założeniu braku transferów). Możemy to zapisać następująco:

/, + G ■ S_p + T.    (18.10)

gdzie: G - wydatki rządowe; T - podatki. Podtrzymując dotychczasowe zależności: inwestycji od stopy procentowej i oszczędności od poziomu dochodu, załóżmy dodatkowo, że wydatki rządowe kształtują się autonomicznie i wynoszą G = G_t. podatki zaś, podobnie jak oszczędności, są rosnącą funkcją dochodu. Możemy teraz dokładniej wyznaczyć warunki równowagi na rynku towarowym. Rozpocznijmy tym razem od analizy graficznej.