47 (157)

ma 1

Top WWW

www.kradex.com.pl

PRODUCENT OBUDÓW DLA ELEKTRONIKI

Naddnieprzańska 32 04-205 Warszawa Te!: [phone] Fax: [phone]

l

Rys. K

Drążąc temat jeszcze bardziej trzeba stwierdzić, że stabilność napięcia Uref jest bardzo dobra. Czyli może wystąpić ..wrodzona” odchyłka do ±4%, ale napięcie Uref występujące w danym egzemplarzu będzie bardzo stabilne podczas pracy - zmiany będą mniejsze niż 1%. Gorzej ze stabilnością potencjometrów węglowych. Przeciążony mały potencjometr może z czasem zmienić rezystancję o kilka procent.

Wszystko zależy więc od wymagań, a mianowicie czy podany zakres regulacji 2,5V...20V ma być wyznaczony jak najbardziej precyzyjnie, czy też odchyłki rzędu 10% są dopuszczalne. Generalnie zasilacze nie są przyrządami precyzyjnymi. Gdyby jednak pożądana była w miarę dobra dokładność, przede wszystkim należy zastosować solidny i stabilny potencjometr. W praktyce procedura doboru elementów wyglądałaby następująco: na początek należy wybrać potencjometr o wartości 1...2,2kf2 i zmierzyć omomierzem jego rzeczywistą wartość.

Następnie należy podzielić zmierzoną wartość przez 14 i w ten sposób obliczyć wartości rezystorów Rl,

R2. Gdyby po zmontowaniu układu okazało się, że z uwagi na tolerancję napięcia Uref i wpływ prądu Iadj, zakres regulacji jest nieco za duży lub za mały, należy dobrać wartości Rl i R2. Maksymalną wartość napięcia wyjściowego można zmienić korygując oporność Rl, natomiast napięcia minimalnego - za pomocą R2.

I tylko wtedy byłby sens zastosowania rezystorów o tolerancji 1%. Ale nic tyle ze względu na stabilność, tylko z uwagi na dostępne nominały, by dokładnie ustawić pożądany zakres regulacji. Zamiast rezystorów 1 -procentowych można też użyć szeregowego lub równoległego połączenia zwykłych 5-procentowych rezystorów.

Przy zastosowaniu potencjometru 21<Q lub 2,2k£2, prąd płynący przez dzielnik rezystorowy wyniesie około 8mA, czyli znacznie więcej od minimalnego prądu obciążenia stabilizatora, wynoszącego typowo 3,5mA. Ryzyko, że napięcie wyjściowe bez obciążenia będzie wzrastać, w praktyce jest znikome. Jeśli jednak do regulacji miałby być zastosowany potencjometr o wartości 4,7kQ, a zwłaszcza 10k£T, wtedy to ryzyko wzrasta i należałoby albo dokładnie sprawdzić zachowanie stabilizatora, albo od razu przewidzieć dodatkowe obciążenie. Takim obciążeniem mógłby być po prostu dodatkowy rezystor, ale lepsze byłoby źródło prądowe według rysunku K.

Ogólnie biorąc, mogę uznać wszystkie nadesłane rozwiązania. Jednak podkreślam, że niektóre propozycje były mało praktyczne lub wręcz nierealizowane, z uwagi na nietypową wartość potencjometru. Pojawiło się kilka prac bardzo obszernych i oprócz obliczeń dotyczących rezystorów, zawierały analizy one analizy wydajności prądowej, mocy, czy parametrów współpracujących kondensatorów i diod. Przypominam więc, że w ramach zadania Policz 162 należało policzyć wartości rezystorów (w tym potencjometru).

Zwróćcie też uwagę, że w każdym zadaniu jest wskazówka: Rozwiązania powinny być możliwie krótkie. Praca powinna zawierać zwięzły opis przebiegu obliczeń. Tymczasem niektórzy Koledzy analizowali wiele różnych szczegółów, nie zawsze ważnych, czasem marginalnych lub wręcz niepotrzebnych w tym zadaniu. Ja jak zawsze, zachęcam do analizy i rozwiązywania zadań z serii Policz w kontekście praktycznym. Jeszcze raz gratuluję tym Kolegom, którzy zwrócili uwagę właśnie na aspekty praktyczne. Nagrody-uponiinki za zadanie 162 otrzymują: Grzegorz Grzęda - Annopol,

Mateusz Kowalewski - Ełk Piotr Kuligow'ski - Dobre Miasto.

Wszystkich uczestników dopisuję do listy kandydatów na bezpłatne prenumeraty.

g u mtujhi * mhi ummr-

(jt-ił-JillliD) 'Jr-JU zjrdMój .łiiigiliłaflSflpM

żń UdtUiisr-i    wił tfcfa

DC/200 mA 0x85x23mir

Bezstykowa

_avtrf'°

R	i— ID O
i+	>
[i	OJ
	i—

I