47 (57)

- 92 -

2.6. hzsjjent zeleznoici aiędzy siłami pływotwórczyai fjj pływiai nyitcpuj^cyel g rzeczywistości

, Teoria etetyczne stenowi piomszy krok w wyjaśnieniu zjswlika pływów* Dotychczasowe hasze rozwalania dotyczęce oddziaływanie Księżyca 1 słońca na powłokę wodnę Zleal dowodzę stosunkowo niewielkich wahah pionowych nas wody 1 przealeszczania się fali pływu.

Rezultetsa statycznej teorii płynów była również prognoza, ze aaksiau* pływu będzie zgodne w fazie z siłę wy-wołujęcę to zjawisko, a w szczególności, że w czasie pływu syzygljnsgo aaksyaslny pływ winniśmy obserwować w południe i o północy przy zerowej deklinacji Księżyca. Obserwacje pływów występujęcych w rzeczywistości, generalnie nie potwierdzają tych oczekiwać, jakkolwiek w niektórych portach, np. w Los Angeles 33°43'N,A « HS°i6'W/ będz w St. Michel ne Kiesce /<p ■ 63°29^#N, A ■ 162°o2'w / pełnia i nów Księżyce występuję w przybliżeniu w momencie występienia wysokiej wody syzygljnej, podczas gdy w czasie pierwszej l ostatniej kwadry występuje korelacja z pływeo Kwedrsturowys. Można również zauważyć, że w Los Angelts występuje pływ półdobowy, a w St# Michel dobowy , przv czyś w przypadku pływu półdobowego obserwujemy większe amplitudy niz dla dobowego.

Mozwiniędea teorii statycznej joet teoria dynamiczna, tłunaczęce zjawisko przemieszczania alę fal długich , przekształcenia fal postępowych w stojęce itd. Możemy tu wyjaśnić elaczego występuj#, brsk zgodności faz pływu i •ił wzcudzejęcych, co jest powodem piętrzenia się wód w strefie orzegowej, ale nie okreiłaay tych konkretnych wielkości bez odwołania się do rzeczywistych . obserwacji | danye ir.teraaujęcyw nae miejscu. W niektórych punktach

kuli ziemskiej przykładowo, pływ słoneczny może być tak duży jak księżycowy, w innych stanowi około jego wielkości, s wiadomo przecież, że teoretycznie wynoei 45 & pływu księżycowego* Inno jeszcze rozbieżnością pomiędzy teorię i rzeczywistością jest fakt, że w obszarach arkty-cznych często występuje pływ o charakterze półdobowym , alao le przewidywany byłby pływ dobowy.

Przyczynę wspomnianych rozbieżności sę poczynione za-łożenlo teoretyczne wynikające ze złożoności problemu 1 konieczność skoncentrowania się ha pewnej ilości schematycznych czy wycinkowych opracowań* Dotyczy to głównie takich założeń jak : oceany całkowicie pokrywają Ziemię, s więc nie uwzględnia się mas lądowych ne rozprzestrzenianie się fali pływu, nie bierze się pod uwagę topografii dna, aktualnego ruchu mas wody itp* Niezmiernie istotnym czynnikiem wywierającym wpływ na amplitudy obsorwo-wanych pływów jest zjawisko rezonansu. Tym również możemy tłumaczyć fakt, dlaczego pewne części oceanu.'reagują no przyciąganie Księżyce i Słońca odmiennym rytmem pływowym niż inne. Aby częściowo wyjaśnić to zjawisko posłużymy się badaniami, jakie zostały przeprowadzone w pasie równiko-wya oceanów» Atlantyckiego i Pacyfiku.

Oak wykazały badania stosunek własnego okresu wahań wedy | danym akwenie /kanale, oceanie/ T„^K/'' do okresu działającej siły pływotwórczej /T/ Jest ważnym miernikiem określającym charakter obserwowanych pływów. Naturalne, okresy wahań ffii wynoszę dla Ocsanu Atlantyckiego lśf godzin, a dla Pacyfiku 42 godziny. W przypadku pływu polćo-oowego, wywołanego oddziaływaniom Księżyca, okres sił pływotwórczych T wynosi około 12,4 doby.

4/

T.

2 L

,

gdzio L ■ długość akwenu.