48 49 (5)

wielki talent. Ale chociaż zyskałam spore uznanie w okresie dorastania i w młodości, to kiedy zdecydowałam się na psychologię, zrezygnowałam z zajmowania się sztuką.

-    Nie, to nie było całkiem tak - postanowiła skorygować to, co powiedziała. - Ja tak do końca z tego nie zrezygnowałam. Często zaczynałam malować albo rysować, ale nigdy nic nie kończyłam. Zaczynałam coś, a potem wrzucałam do szuflady w biurku. Ta szuflada i szafka w pracy są zawalone moimi niedokończonymi pracami.

-    Dlaczego? Jeśli lubisz malować i zaczynałaś coś robić, to co nie dawało ci skończyć?

-    Pieniądze. Jestem bardzo zajęta, mam praktykę terapeutyczną w pełnym wymiarze.

-    Ile zarabiasz, a ile pieniędzy potrzebujesz?

-    No tak, większość ludzi uważałaby, że to rzeczywiście dużo - przyjmuję pacjentów co najmniej 40 godzin w tygodniu, często dłużej. Ale czesne za prywatną szkołę dwójki dzieci jest naprawdę niebotyczne.

-    A twój mąż? Mówiłaś, że on też jest terapeutą. Czy on pracuje równie ciężko i zarabia tyle samo?

-    On ma tyle samo pacjentów, czasami więcej, i zarabia więcej. Jego godziny to w większości badania neuropsycholo-giczne, co się bardziej opłaca.

-    A więc wygląda na to, że ty i twój mąż macie razem więcej pieniędzy, niż potrzebujecie. Tymczasem mówisz mi, że to pieniądze powstrzymują cię od pełnego realizowania się poprzez sztukę?

-    Tak, tu chodzi o pieniądze, ale w jakiś dziwny sposób. Wiesz, mój mąż i ja zawsze ścigaliśmy się, żeby się przekonać, kto może zarobić najwięcej. Nikt się do tego otwarcie nie przyznaje, to nie jest jawna rywalizacja, ale wiem, że przez cały czas to jednak jest.

-    No dobrze, pozwól, że zadam ci pytanie. Załóżmy, że w twoim gabinecie pojawia się klientka, która ci mówi, że jest niezwykle utalentowana i marzy o tym, żeby realizować się w twórczości, ale nie może tego robić, ponieważ rywalizuje z mężem, które z nich zarobi więcej pieniędzy - pieniędzy, których ona nie potrzebuje. Co byś jej powiedziała?

(fe Ciągle mam w uszach natychmiastową odpowiedź Julii, jej świetny brytyjski akcent:

-dowiedziałabym jej: Twoje życie to jeden wielki absurd.

; Odtąd praca terapeutyczna Julii polegała na szukaniu sposobu, żeby żyć mniej absurdalnie. Analizowaliśmy sprawę rywalizacji w jej małżeństwie, a także znaczenie wszystkich tych niedokończonych rysunków leżących u niej w biurku i w szafkach. Zastanawialiśmy się na przykład, czy fantazje na temat alternatywnych kolei losu nie były puszczane w ruch po to, żeby jakoś pokrzyżować prostą linię rozciągającą się pomiędzy narodzinami a śmiercią. Albo czy mogła być jakaś korzyść w tym, że nie kończyła swoich prac i w ten sposób nie sprawdzała, jakie rozmiary ma jej talent? Być może chciała podtrzymać przeświadczenie, że mogłaby zrobić rzeczy wielkie, gdyby tylko zapragnęła. Może było coś pociągającego w fantazji, że gdyby chciała, mogłaby być wielką artystką. Może żadna jej praca artystyczna nie sięgnęła takiego poziomu, jakiego by od siebie wymagała.

£■ Julię poruszyła zwłaszcza ta ostatnia myśl. Była wiecznie z siebie niezadowolona i kierowała się mottem, które zapamiętała ze szkoły, gdzie przeczytała je na tablicy, kiedy miała osiem lat:

KDofrrze lepiej najlepiej

H, Nie ustawaj nigdy wcześniej

Ił Nim dobre nie będzie lepsze A lepsze najlepsze

[pHistoria Julii to inny przykład tego, w jaki sposób lęk przed śmiercią może dawać o sobie znać w sposób zamaskowany. Zjawiła się, poszukując terapii z powodu licznych objawów, które stanowiły nie grubszą od pajęczyny zasłonę dla jej lęku przed śmiercią. Co więcej, tak samo jak w przypadku Ali-

49