484 (6)

większej wysokości (w melach) jak 1:4.3. Wysokość wyrażona w mc lach wzrasta w Ogólrxno ze wzrosłem częstotliwości do około 5000 Hz. przy czym interwał oktawy dla małych częstotliwości jest pertepcyjnic mniejszy niz interwał oktawy dla dużych częstotliwości. Na przykład dla oktawy 100-200 Hz różnica wysokości wynosi 300- 160= 140 mcii. a dla oktawy 1000-2000 Hz różnica ta wynosi 1550- 1000 - 550 mcii

Zwkker < 1990) zaproponował urną skalę mcii, w której przyjął, że tonowi o częstotliwości 125 Hz odpowiada 125 mcii. Zakres tej skali wynosi 2400 mcii. tak że każdym 100 mck>m odpowiada jedna wstęga krytyczna. Przyjęcie tych wartości miało na celu powiązanie wysokości z położeniem maksimum drgań Mony podstaw nej. ponieważ każda wstęga krytyczna odpowiada stałemu odcinkowi Mony podstawnej (około 1 mm).

Wyrażanie wysokości w melach poddawano krytyce głównie ze względu na to. że jednostki te są nieprzydatne w określaniu wysokości dźwięków muzycznych. Z jednej strony różnym oktawom przypisuje się różne wartości wysokości w melach. podczas gdy w rzeczywistości relacje między interwałami muzycznymi me zalezą od wysokości oktawy. Z drugiej strony kontrast perccpcyjny między tonami o częstotliwościach 20001 1000 Hz jest oceniany jako w iększy od kontrastu między tonami o częstotliwościach 200 i 100 Hz. Paradoks ten można wyjaśnić przyjmując, że wysokość dźwięku jest dwuwymiarowa. Jednym z jej wymiarów jest wysokość tonalna, a drugim wysokość muzyczna Opis wysokości dźwięków za pomocą mcii znajduje zastosowanie tylko w odniesieniu do wysokości tonalnej

15.43.2. Teorie percepcji wysokości

Jedną z klasycznych teorii percepcji wysokości dźwięku jest tak zwana teoria miejsca (lub lokalizacyjna), która postuluje, źe wysokość jest związana z rozkładem aktywności różnych punktów Mony podstawnej i rozkładem aktywności neuronów słuchowych. Ton o ustalonej częstotliwości wywołuje maksymalną aktywność tych włókien nerwowych, które unerwiają komórki rzęskowe w najaktywniejszych miejscach Mony podstawnej. Zakłada się, że położenie tego maksimum określa wysokość dźwięku. Zmiany częstotliwości są wykrywane na podstawie tych miejsc, w których aktywność /mierna s«ę najbardziej Teoria miejsca napotyka znaczne trudności w wyjaśnieniu wysokości bardzo głośnych dźwięków. W rzeczywistości wysokość U nieznacznie tylko zależy od poziomu (głośności) dźwięku. Jednak bezpośrednie obserwacje wychylenia błony podstawnej świadczą o tym. źe położenie punktu maksymalnego jej wychylenia przesuwa się dla bardzo głośnych dźwięków aż o pól oktawy w kierunku małych częstotliwości. Takiego przesunięcia wysokości n»c obserwuje się jednak psychofizycznie.

Alternatywą do przedstaw ioncj teorii miejsca jest tzw. teoria czasowa sugerująca. że wysokość bodźca akustycznego ma związek z czasowym przebiegiem impulsów neuronowych wywołanych przez ten bodziec Wyładowania neuronów mają tendencję do pojawiania się dla ściśle określooej fazy fali pobudzającej, choć nie występują dla każdego jej okresu. Interwały czasowe między kolejnymi impulsami