492

ROZDZIAŁ 20

Kleje

20.1.    Co to są kleje?

Kleje są to koloidalne lepkie roztwory o własnościach sklejających, tworzące błonki o znacznej wytrzymałości i adhezji stosowane do trwałego łączenia ze sobą materiałów tego samego rodzaju lub różnych. Mogą to być substancje organiczne lub nieorganiczne.

20.2.    Jakie są zalety i wady połączeń klejonych?

Do zalet należą: równomierny rozkład naprężeń, większa wytrzymałość na wibracje, możliwość wytwarzania lekkich konstrukcji z cienkich blach, eliminaęja otworów na nity, szybki montaż, duża wytrzymałość klejonych konstrukcji, zmniejszenie masy, hermetyczność połączenia, eliminaęja korowi szczelinowej, możliwość wytwarzania laminatów i kompozytów.

Wady są następujące: mała odporność termiczna, mała wytrzymałość złącza na odrywanie, zależność wytrzymałości złącza od przygotowania powierzchni klejonych i od sposobu klejenia, konieczność podgrzewania złącz do temp. 60°C w przypadku niektórych klejów, pogorszenie się własności złącza z czasem (starzenie się kleju).

20.3.    Jakie są podstawowe własności klejów?

Należy tu wymienić dużą lepkość, małe napięcie powierzchniowe, adhezję i kohezję, ciągliwość, trwałość, odporność na wilgoć i temperaturę, wytrzymałość złącza. Lepkość można określić, tak jak w przypadku lakierów, za pomocą wiskozymetru Englera (pyt. 19.15), trwałość jest to czas, w którym są zachowane początkowe własności klejonego złącza, odporność na wilgoć jest to zmiana własności wytrzymałościowych po wytrzymaniu w wodzie przez 20 h w temp. 20°C, odporność na temperaturę jest to temperatura, od której rozpoczyna się gwałtowny spadek wytrzymałości złącza, wytrzymałość złącza bada się za pomocą maszyny wy-

492