42 (338)

Wreszcie, w niektórych syntagmach można także zmienić miejsce centrum HK. np.:

4    3

... 3HaKÓMbie jurna yncHHKOB,/KOTopbie b npoimioM roiły/noobi-b&jih b BapinaBC.

6 2 Kac He noxox rópo/t Cóhh / Ha apyrwe ropowa!

Warto również zwrócić uwagę na to, iż w powyższym tekście przewaga HK-3 w syntagmach nie kończących zdania utworzy styl żywej mowy. wartkiego opowiadania, zaś przewaga HK-4 i MK-6 — styl typowy dla narracji.

AEHh POECftEHHfl APXMMEAA/ b mockóbckom yh m bepchtete

CTyaĆHTłJ <ł>H3HHccKoro cjiaKyjibTeTa / bcchóh Kaac/toro roaa/oT-MCHHIOT JKHb pOXaĆHMfl ApXHMCAa. ŚTO BeeeJIblH H OCTpOyMHblH

I    I    4    II ⁴    /n    ⁴

npaiOHHi. yneubie pa3Hux anox:/TopHHejiJiH,/ HbiOTOit,/jiomoho-

i

cob / paccKa3biBaiOT ApxHMejty o cbohx otkpijthjix. ApxHMĆA 3aAacT

¹    ,1    .1    .    *    o' ³

hm Bonpocbi. ApxHMeA pauyeTca,/XMypnTca, / oneiiHBaeT. Pojih pyc-

I    6

ckhx yHĆiibix / HcnojiHŚioT pyccKne cTyjteiiTbi,/ a pójin 3apy6exHbix i    i    i

ynĆHbix / HHOcrpaHHbie CTy/teHThi. 3pHiejm CMeioTca, /anjioflHpy-16 6 iot. / BocxHtuaKOTcii TajiaHTaMH. BenepoM / b yHHBepcHTeTCKOM Kjiy-^1    3    3    3

6e i haćt ónepa ApxuMed. fleBUbi, / kom iio jh i opi.i, / peacHCcepbi one-

i    i

pu - / Toxe cryaeHTbi. Ha cuene 3phtcjih bhaut flpeBinoio Tpc-

3    1    6

UMK)./HO CJlblUiaT H y3HaiOT/COBpCMĆlIliyIO XH3Hb (J)H3(J)aKa. yci!cx

ónepbi —/ HeoóbinaHHbiH.

Komentarz do tekstu

Podobnie jak w tekście TJoeidKa na Kiwkój, zaproponowana tu transkrypcja intonacyjna jest tylko jednym z możliwych wariantów. Ponieważ w syntagmach nie kończących zdania zastosowano częściej HK-4 i HK-6 niż HK-3, przeczytany lub opowiedziany zgodnie 7 transkrypcją tekst odebrany zostanie jako typowo narracyjny.

I jeszcze trzy uwagi szczegółowe.

W trzecim zdaniu, w którym wymienia się nazwiska uczonych, pierwsza syntagma kończy się w tekście dwukropkiem. Zastępuje on wyrażenie a iimchho. Takie synlagmy najczęściej realizowane są z MK-1:

_    i _    4    4    4

yHeHbie pa3Hbix 3nox:/TopHHejuiH,/HbtoTOH,/JIomohocob/...

1 6 6 6

Pa3Hbie BHAbi AepeBbeB: / jurna, / kjićh, / Tonojib / pacr$rr b huiucm

i

napie.

W dwóch zdaniach zawierających wyliczanie (w danym przypadku czynności) zaproponowano zastosowanie MK-1: i    i    i

ApxHMea paaye-rcH, / XMypwTca, / oneiiHBaeT.

3pHrejiH CMetorcH, / anjio/uipyioT, ROCXMinaiOTca ra.iaHTa.viH. Przypomnijmy, iż przy wyliczaniu czynności, osób. przedmiotów itp. nie jest istotne, czy syntagma zawiera skończoną czy też nie skończoną myśl. Dlatego obok MK-3, MK-4, MK-6 można również zastosować MK-1 lub MK-2.

MK-1 zaproponowano także w dwóch innych syntagmach nic kończących zdania, a mianowicie:

3    - i    I    ¹

Pójih pyccKHX yHeHbix/HcnojiHJiiOT pyccKne CTyjteHTbi,/...

i

Ha cuene 3pńTejm bhabt Upesmoio rpeiuno,/...

Obie te syntagmy zawierają jednak pewną skończoną myśl (zamiast przecinka można by z powodzeniem postawić kropkę) i stąd — MK-1.

2. Szczególne przypadki stosowania intonacji w zdaniach pytających

Typowe zastosowanie konstrukcji intonacyjnych w zdaniach pytających zostało omówione w rozdziale A. Spośród różnego rodzaju szczególnych przypadków intonowania zdań pytających zanalizujemy i przećwiczymy kilka sytuacji, występujących zwłaszcza w dialogach.

83