5 1 (14)

WICZENIE

YZNACZANIE EDOMETRYCZNYCH MODUŁÓY

i..-i

ląza

Czujniki

Filtr górny

fidóm\»try «• mechanicznym grawitacyjnym syslc obciążenia próbek wyposażone powinny być w ui d/cnia .#etażowv. pozwalające na przykładanie ohoą i Im-z powodowania oddziaływań dyiianuc/nych-twstł sów).

Edometry do ozonoznń ciśnienia pęcznienia vva oraz współczynnika osiadaniu zapadowe;.-.) w u 6.3 winny być wyposażone w urządzenie ur»- '*iiwi

CtSLIWOŚCI

6. O i*IS baDań zmian próbek gruntu pod V'-    OBCIĄŻENIEM    .

6.1.    Oznactanic modułów ściśliwości pierwotnej (Mn)

* wtórnej (A/) gruntu metodą cdomctryczną

6.1.1.    Zasada pomiarów i obliczeń. Badanie ściśliwo-ci polega na wykorzystaniu zdolności gruntu do mnicjs/cnia Objętości na skutek przyłożonego obciążona, zaś badahic odprężenia polega na wykorzystaniu rzyrostu objętości po zmniejszeniu obciążenia. _tOba .zjawiska bada się w warunkach niemożliwej ocznej rozszerzalności próbki gruntu, umieszczonej

nicodkształcalnym pierścieniu edometru.

Rozróżnia się 2 metody przykładania i zdejmowania bciążcń:

metodę f, w przypadku której próbki gruntu ob-się lub odciąża stopniowo, przy czym każde ko-•jnc obciążertie jest 2 razy większe od poprzedniego rzy wzroście obciążeń) lub 2 razy mniejsze — przv Odciążaniu; zmiany’obciążeń w obu przypadkach p: rowad/a się po umownym ustabilizowaniu się wy [ości badanej próbki,

— metodę II. w przypadku której stosuje się okres--jońą szybkość przykładania i zdejmowania obciążeń, ż do uzyskahia wymaganego obciążenia.

W obu przypadkach sposób wykonywania badań po-inien być określony przez, projektanta danej budowy ub autora dokumentacji geotechnicznej (geologiczno-inżynierskiej).

Moduł ściśliwości pierwotnej (Mo) lub wtórnej (A/) ależy obliczyć, w kPa lub MPa, wg wzoru

. Aoi Aoi h,_t

Mo, M = -- = --- (42)

t    Ahi

którym:

/, f-l — obciążenia jednostkowe, kPa, MPa,

Aa* — przyrost naprężeń = a, - o₍_,. kPa; MPa, t'— względne odkształcenie próbek,

* — wysokość próbki w cdometrze przed zwiększeniem naprężenia z a_M do a„- mm,

• Alu — zmhiejszcnic wysokości próbki w pierścieniu edometru po zwiększeniu naprężenia o Jar, Ahi —    - -hi. mm.

Moduł odprężenia jako stosunek zmniejszenia obciążeń jednostkowych do jednostkowego przyrostu wysokości próbki należy obliczyć wg wzoru (42) z uwzględnieniem ujemnych znaków wielkości .la, oraz Alu.

Wartość modułu ściśliwości pierwotnej (A/o) uzyskuje kię.w pierws/yłn procesie obciążenia, t/n. przy wzroś-lic o., wartość modułu ściśliwości wtórnej (A/) od podarta natomiast drugiemu (lub ogólnie /i-temu)cyklowi [iK-K|/nti.i popl /etl/onego obciążeniem badanej pióhki. lkt*U’ttiośi riltcią/Kitiii i odciążenia pfz.cd.sia win się jak' następuje.,

1 cykl obciążenia.

1 cykl odciążenia.

. II cykl obciążenia,

II cykl odciążenia,

/i-ty cykl obciążenia, .

/i-ty cykl odciążenia.

Zarówno moduły ściśliwości* jak i odprężenia są wielkościami zależnymi od sposobu prowadzenia- badania i od zakresu naprężeń.

Wartości odkształceń próbek gruntów można uznać za miarodajne do obliczeń modułów ściśliwości, jeśli:

—    odkształcenia własne odnośnego edometru nie przekraczają 50% odkształceń badanej próbki gruntu,

—    różnica wartości Ah,i wg wzoru (43) oznaczonych, przed i po badaniu ściśliwości danej próbki nic przekracza 50% wartości średniej.

W przypadkach, gdy Mo, M >20 MPa należy wykonywać każdorazowo co najmniej 2 badania edomc-tryc/.ne danego gruntu (wg 6.1.3.4).

6.1.2. Edometry i ich przygotowanie do badań

6.12.1. Przyrządy

a) Edometr wg schematu na rys. 12. Częściami składowymi edometru są:

—    pierścień mieszczący badaną próbkę gruntu

o średnicy Z),    ■    .

■ -— podstawa, na której spoczywa pierścień, wyposażona w filtr przepuszczalny dia wody i dostatecznie małoodkształcalny,

—    nasadka górna, wyposażona w filtr jvv., przenosząca obciążenie na badaną próbkę gruntu,

—    urządzenie do obciążenia i odciążenia próbki (mechaniczne, hydrauliczne lub pneumatyczne),

—    co najmniej 2 czujniki (zegarowe, indukcyjne, itp.) do pomiaru odkształceń próbki w środku jej symetrii; dopuszcza się stosowanie tylko jednego czujnika, jeśli działa on w osi próbki.

prz;

mjące do-