42 (50)

Rys 57. Typy wciągarek cumowniczych: a) ciągarka koiwkzfitbcwnownicw. z dwitma głowicami cumowniczymi [27]: h) wciągarka cumownicza z bębnem linowrm [35]: c) wciągarka o pionowej osi - kabestan cumowniczy

Na statkach małych i średnich najczęściej liny cumownicze na dziobach obsługiwane są wciągarkami kotwiczno-cumowniczymi o poziomych wałach napędowych i z dwiema głowicami cumowniczymi, natomiast na rufach tych jednostek montuje się wciągarki o pionowym ustawieniu głowic (zwane kabestanami cumowniczymi). Szkic takiego rozplanowania wciągarek na statku, z naniesionymi przebiegami lin cumowniczych od kluz do głowic wciągarek, pokazano na rysunku 43.

KO

Na dużych statkach, na których występują znacznej wielkości zewnętrzne siły od wiatru, prądu czy falowania (przy cumowaniu do dalb lub boi na otwartych akwenach), instaluje się dużą liczbę wciągarek na dziobie, rufie i śródokręciu. Są to wciągarki bębnowe z głowicami cumowniczymi. Bębny służą do obsługi stalowych szpringów. brestów i cum (jeżeli są stalowe), natomiast głowic używa się do obsługi lin syntetycznych (najczęściej cum) lub wykorzystuje przy zakładaniu dodatkowych lin cumowniczych w razie pogorszenia się pogody lub po wyładunku statku, gdy rośnie powierzchnia jego bocznego nawiewu. Na rysunkach 44-47 pokazano przykładowe rozmieszczenie wciągarek cumowniczych na rorowcu i na zbiornikowcu o nośności 200 000 t, a także zaznaczono przebiegi lin.

Jednostki o dużym tempie przeładunku (głównie statki ro-ro, kontenerowce, niektóre masowce) są wyposażone we wciągarki o regulowanej sile naciągu w linach cumowniczych. Pozwala to wyeliminować konieczność częstego luzowania tych lin podczas wyładunku oraz wybierania ich w trakcie załadunku. Są to wciągarki bębnowe z poziomym ustawieniem bębna, wyposażone w urządzenia do ciągłego pomiaru napięcia lin i w odpowiednie sterowniki pracy silników napędu. Na tych sterownikach nastawia się dopuszczalne minimalne i maksymalne napięcia w linach cumowniczych. Gdy napięcie w linie obsługiwanej przez wciągarkę maleje poniżej dopuszczalnego minimum, sterownik uruchamia silnik napędu bębna na wybieranie luzu, który po uzyskaniu napięcia w linie rzędu maksymalnego nastawionego na sterowniku, zostaje wyłączony. Odwrotnie dzieje się w wypadku zbytniego napięcia w linie - sterownik włącza silnik w kierunku luzowania liny na bębnie, przy czym luzowanic liny trwa aż do zmniejszenia napięcia w linie do dolnego nastawionego na sterowniku. Dodatkowo na sterowniku można nastawić wartość równą 80% rzeczywistej siły zrywającej liny zainstalowanej na wciągarce. W wypadku wystąpienia większej siły w linie następuje automatyczne jej luzowanic, co zabezpiecza przed jej zerwaniem [29]. Zastosowanie wciągarek o regulowanej sile naciągu wymaga instalowania do każdej z lin cumowniczych niezależnego urządzenia obsługującego tylko tę linę. Podraża to oczywiście koszt wyposażenia statku, ale powszechne stosowanie omawianych wciągarek potwierdza przydatność i w' efekcie - opłacalność takiej inwestycji.

81