53

64. Lokomotywa pancerna zbudowana w fabryce „Zieleniewskiego" w Krakowie (1918 r.)

roku Państwowej Rady Kolejowej, przemianowanej później na Państwową Radę Komunikacyjną. Zadaniem jej była współpraca z kołami gospodarczo-społecznymi, administracją terenową i innymi ministerstwami. W skład Rady, działającej pod przewodnictwem ministra kolei żelaznych, wchodziło kilkudziesięciu przedstawicieli organizacji gospodarczo-społecznych, większych miast, samorządów powiatowych, innych ministerstw, a także specjaliści kolejowi oraz przedstawiciele niektórych dyrekcji kolei. Rada opiniowała sprawozdania z działalności gospodarczej kolei, omawiała problemy wynikające z bieżącej pracy resortu, zajmowała się planami perspektywicznymi, budową i rozbudową sieci, zagadnieniami taryf, przepisów i regulaminów.

Przy ministrze kolei żelaznych działała także Rada Techniczna, w skład której wchodzili wybitni specjaliści techniki komunikacyjnej oraz dyrektorzy departamentów technicznych. Do zadań Rady Technicznej należało opiniowanie zagadnień technicznych o zasadniczym znaczeniu dla rozwoju kolei. Obydwie Rady— z uwagi na rozległy zakres problematyki i ich reprezentatywny skład — odegrały ważną rolę w rozwoju polskiego kolejnictwa.

W 1922 roku został ustalony administracyjny podział sieci kolejowej na dziewięć okręgów: warszawski, radomski, wileński, krakowski, lwowski, stanisławowski, katowicki, poznański i gdański, do którego przyłączono — zgodnie z postanowieniami traktatu wersalskiego i konwencją polsko-gdańską — odcinki kolejowe położone na terytorium Wolnego Miasta Gdańska. Podział ten utrzymał się do 1939 roku, z tym że zlikwidowano dyrekcję stanisławowską, a siedzibę dyrekcji gdańskiej przeniesiono do Torunia.

W 1936 roku wyodrębniono organizacyjnie kolej Herby Nowe—Gdynia, zbudowaną i eksploatowaną przez Polsko-Francuskie Towarzystwo Kolejowe, które utworzyło w Bydgoszczy samodzielny zarząd tej kolei.

System organizacyjny polskich kolei przewidywał szeroki zakres uprawnień i odpowiedzialności prezesów okręgów kolei i dyrektorów służb. Zasady organizacji i zarządzania odpowiadały potrzebom transportu i gospodarki kraju, mimo że struktura organizacyjna kolei uwzględniała pewne różnice odziedziczone po zaborcach. I tak na kolejach w Małopolsce nie było oddziałów służb, stacje i parowozownie podlegały bezpośrednio odpowiednim wydziałom w dy-

53