54 55 (13)

Rumień cieplny występuje bezpośrednio w czasie naświetlania, w miarę trwania zabiegu staje się coraz silniejszy i rozległy, jest nierównomierny, o charakterze plamistym, zgodnie z układem anatomicznym siatki naczyń krwionośnych w tkance podskórnej. Zmniejsza się on i ustępuje bezpośrednio po naświetlaniu w ciągu pewnego okresu czasu, który zależy od intensywności naświetlania. Często stosowane intensywne naświetlania wywołują w skórze następową pigmentację, również o rysunku plamistym.

Działanie ciepła zmniejsza ból i stan napięcia mięśniowego. Efekty te osiągamy stosując np. nagrzewanie w stanach kurczowych mięśni.

Podczas miejscow-ego naświetlania promieniami podczerwonymi rozszerzeniu ulegają włośniczki, tętniczki i naczynia żylne. Rozszerzenie naczyń krwionośnych w narządach odległych od miejsca naświetlania występuje za pośrednictwem układu nerwowego (odcinków rdzenia) oraz układu wegetacyjnego.

Odczyn ogólny występuje po naświetlaniu całego ciała lub dużej jego powierzchni. Charakteryzuje go podniesienie ciepłoty ciała (stan przegrzania ustroju); przyśpieszenie tętna i liczby oddechów; odwodnienie ustroju spowodowane utratą płynów przez pocenie, wietrzenie (wydalanie wody z powietrzem wydechowym) oraz wzmożoną diurezę; przejściowe obniżenie ciśnienia krwi wytworzone przez rozszerzenie naczyń obwodowych i utratę płynów; wydalanie chlorków amoniaku, kwasu moczowego, mocznika — przez wzmożone pocenie; zwolnienie napięcia mięśniowego; utratę wagi ciała (skutkiem odwodnienia).

GENERATORY PROMIENI PODCZERWONYCH

RODZAJE GENERATORÓW

Generatory promieni podczerwonych dzielimy na „świetlne” i „nie-świetlne”. Generatory „świetlne" dają emisję promieni IR krótkofalowych i śwuetlnych widzialnych.

Promienie IR długofalowe emitowane są z generatorów' „nieświetl-nych”. Obydwa typy generatorów są rozgrzewane prądem elektrycznym.

Generatory nieświetlne

Zaliczymy tutaj: grzejniki otwarte i grzejniki w osłonach. Grzejniki promieniujące otwarte zbudowane są z drutu metalowego oporowego, którym owinięte są szpule ze spiralnymi nacięciami, przeważnie w kształcie stożka, wykonane z izolatora (porcelana, glinka itp.).

Grzejniki w osłonach mogą być w kształcie płytek, szpul i dysków, wewnątrz których znadjuje się drut oporowy; osłonę ich stanowi albo materiał trudno topliwy (metale, glinki), albo karborund (stop węgla z metalami). Pomiędzy drutem oporowym a osłoną znajduje się warstwa dobrego izolatora lub powietrza. Warstwa ta musi być dobrym przewodnikiem ciepła.

Rozgrzana osłona jest wtórnym źródłem promieniowania. Jeżeli pomiędzy drutem oporowym a osłoną znajduje się powietrze, to ogrzanie osłony następuje skutkiem pochłaniania energii promienistej wysyłanej przez rozgrzaną spiralę.

Zarówno w grzejnikach otwartych, jak i w osłoniętych intensywność promieniowania i długość jego fali zależeć będzie od stopnia rozgrzania

Ryc. 9. Głowica lampy ze szpulą z karborundu (wg Krusena)

drutu oporowego. Przy rozgrzaniu do granicy „czerwonego żaru" emisja promieni IR długofalowych jest w zakresie od 20 000 A do 40 000 A. Szpule z osłoną umieszczone są w reflektorach wklęsłych. Reflektor może posiadać dodatkowo siatkę metalową, która ochrania chorego w czasie zabiegu od zetknięcia się z rozgrzaną szpulą. Reflektor osadzony jest na statywie (ryc. 9).

Generatory świetlne

Generatorami tego typu są żarówki. Żarówka zbudowana jest z kolby szklanej, osadzonej w oprawie kontaktującej się z dopływem prądu. \\\ wnątiz żarówki opróżnionej z powietrza i wypełnionej rozrzedzonym azotem znajduje się włókno oporowe węglowe lub tungstenowe (wolframowe). Włókno węglowe (stop węgla z metalami) jest bardziej wrażliwe na wysoką temperaturę niż włókno tungstenowe i dlatego rozgrzewamy je słabiej. Daje ono 30% emisji promieni podczerwonych krótkofalowych; reszta promieniowania przypada na światło widzialne i promienie IR długofalowe.

55