55 (127)

;

Motyw^?cm mojego działania było zadanie 150 Szkoły Konstruktorów „Przedstaw propozycję wykorzystania rozmaitych starych elementów elektronicznychNa bazie kilku układów znalezionych w literaturze z lat 70. i 80. postanowiłem wykonać wzmacniacz o mocy kilkunastu watów wraz z korektorem dźwięku, przedwzmacniaczem gramofonowym na tranzystorach germanowych oraz wzmacniaczem słuchawkowym.

Robiąc ogólny zarys planu, kierowałem się tym, że całość nie zostanie umieszczona w obudowie. Chodziło mi o to, żeby wyeksponować wszystkie części elektroniczne. Sama budowa tej konstrukcji nie jest uzasadniona jakimkolwiek celem użytkowym, traktuję to po prostu jako przyjemność i dobrą lekcję nauki. Natomiast wyeksponowanie wnętrzności prawie całego układu to wyraz sentymentu do starych elementów elektronicznych.

Opis układu

Wyeksponowanie wnętrzności wiązało się z wykorzystaniem zewnętrznego zasilacza (fotografia 1), który ze względów bezpieczeństwa nie mógł się znajdować na głównej płytce z całą resztą podzespołów. Wykorzystałem gotowy zasilacz do notebooków (19,5V) oraz układ załączający, umieszczony w drugiej takiej samej obudowie. Składa się z małego dwuwatowego transformatora stale podłączonego do sieci. Jego wtórne uzwojenie zasila przedwzmacniacz gramofonowy zbudowany na tranzystorach germanowych (TG3A. TG5. SFT227) pokazanych na fotografii 2, a poprzez załącznik umieszczony na płytce głównej steruje zasilaczem. Takie rozwiązanie pozwoliło mi uzyskać dodatkowe napięcie ujemne względem masy do zasilania preampa (—15V) oraz oczywiście rozwiązanie załączania zasilacza głównego bez narażenia na porażenie napięciem sieciowym. Przełącznik w'ejść rozwiązałem za pomocą przekaźnika, który zwiera wyjście przedwzmacniacza gramofonowego lub wejście uniwersalne z kolejnym stopniem analogowym, jakim jest bufor zbudowany na pojedynczym tranzystorze BC108. Następnie sygnał trafia na regulator balansu, siły głosu i korektora dźwięku. W korektorze zostały użyte tranzystory BC149. Do wyjścia tego układu przyłączyłem tranzystorowy wzmacniacz słuchawkowy i zmostkowany wzmacniacz mocy na dwóch układach TBA810AS. Powyższy opis dotycz^’ jednego kanału, jako że jest to konstrukcja pomyślana do odtwarzania dźwięku stereo, drugi kanał jest identyczny. Pozostałe fotografie pokazują zmontowany układ.

Na cele budowy nie musiałem kupownć prawie żadnych elementów elektronicznych (jedynie nabyłem odpowiednio duży laminat, transformator zalewany, scalony stabilizator oraz zasilacz). Na razie jestem na etapie uruchamiania, problem stwarza wzbudzający się układ TBA810AS. Trzeba również zaznaczyć, że zmostkowana końcówka mocy zbudowana na tych układach pracuje w skrajnych warunkach: duże napięcie zasilania (nie działa układ przeciwzwar-ciowy) oraz obciążenie w postaci głośników ośmioomo-wych. Planuję wycięcie radiatora z blachy aluminiowej, dla wszystkich

umożliwia obciążenie u Kiami nów. _    _M

uupcuai

czterech układów TBA81OAS, w' kształcie ściętego trójkąta z wycięciem na wzmacniacz słuchawkowy tak, by był widoczny z góry. Cała płytka główna zostanie również umieszczona na prostokątnym kawałku blachy aluminiowej zagiętej na końcach, z przodu na potencjometry i przełączniki (sieć, wybór wejść), a z tyłu na gniazda wejściowe i kolumnowe.

Z Elportalu można ściągnąć schematy ideowe, pliki z płytkami drukowanymi w formatach Eagle i PDF oraz wykaz elementów.

Mateusz Kubaszck

[e-mail]

fm**'

rm.

ran*

M-iuarze

eh ponii

tei'OWfir

stanów

układów ; może y.y<: \d oddzielnego w/zmjaó! ^r cześć lirWmac/iiaoza