59ss

59

Sztuka STAROŻYTNA

biegu. Do największych cyrków należał Ciicus Maximus oraz cyrk Maxencjusza.

Łaźnie - termy - prócz swego oczywistego przeznaczenia były miejscem spotkań towarzyskich. Wielkie budynki wyposażone w biblioteki, boiska sportowe, baseny, ogrody stanowiły ośrodki odpoczynku. Przykładami mogą być termy Kara-kalli i Dioklecjana. Ten rodzaj starożytnych „klubów” był urządzany z wielkim przepychem. Zdobiły je różnobarwne marmury, malowidła ścienne, barwne mozaiki.

Pomniki. Najpopularniejszym typem pomnika cesarskiego były łuki triumfalne - rodzaj wolno stojących bram, których przejścia (jedno, trzy lub pięć) zwieńczone były półkolistymi lukami. W centralnej części budowli widniał wykuty w kamieniu napis opowiadający o bohaterskich czynach i zwycięstwach cesarza. Tej samej tematyce poświęcano reliefy wewnątrz przejścia.

Na szczycie tuku stawiano statuę cesarza z brązu. Żaden jednak z tych posągów nie dotrwał do

Amfiteatry przeznaczone były do oglądania walk gladiatorów i dzikich zwierząt. Miały formę kilkupiętrowych kolistych budynków. Pod areną mieściły się pomieszczenia dla dzikich zwierząt i urządzenia kanalizacyjne. Zachowany do dziś amfiteatr Fiawiuszow, Koloseum, mieścił 45 tys. widzów i był budowlą złożoną z trzech pięter -każde z kolumnadą w innym porządku (U. 60). Teatry rzymskie inspirowane były greckimi. Wznoszono je na płaskim terenie. Półkolista orchestra otoczona była z trzech stron siedziskami dla widzów i zamknięta od tyłu stałą dekoracją. Mniejszych rozmiarów odeony (znane również w Grecji) służyły do popisów muzycznych, przykryte były dachami. Od nich wywodzą się późniejsze teatry.

Cyrki zbliżone kształtem do dzisiejszego stadionu sportowego służyły do wyścigów dwukołowych wozów — rydwanów. Na obu krzywiznach toru wyścigowego ustawiano spiczasto zakończone słupy — mety, oznaczające początek i koniec