69ss

Sztuka STAROŻYTNA

Do podstawowych obrzędów religijnych należy msza święta - rodzaj bezkrwawej ofiary z udziałem wszystkich wiernych, stanowiącej uobecnienie narodzin, męki i zmartwychwstania Chrystusa. Dzieła plastyczne służące religii wyrażały treści dogmatyczne w formie symbolicznej, przedstawiały sceny ze Starego i Nowego Testamentu, by utrwalić je w pamięci wiernych.

Funkcja wczesnej sztuki chrześcijańskiej była ideowa i użytkowa, co zresztą odbiło się ujemnie na jej wartości artystycznej, do której nie przywiązywano zbyt wiele wagi.

Prócz Boga przedstawiano w dziełach sztuki otaczaną czcią Maryję - matkę Chrystusa, aniołów -bezcielesne istoty wyobrażane pod postacią uskrzydlonych ludzi oraz świętych - którzy swym życiem dali pełny wyraz religijnym przekonaniom.

Dzieje

Religia chrześcijańska rozpowszechniła się na terenach cesarstwa rzymskiego bardzo szybko. Najwcześniej gminy chrześcijańskie założono w Jerozolimie, Efezie, Antiochii, Damaszku, Smyrnie, Rzymie, w Egipcie. U jej podstaw stoi więc spuścizna kultury grecko-rzymskiej wraz z wpływami wschodu.

Edykt mediolański wydany przez Konstantyna w 313 r. wprowadził równouprawnienie religii chrześcijańskiej. Odtąd zaczęła być religią panującą. Od 392 r., w którym Teodozjusz Wielki wydał zakaz kultów pogańskich, rozpowszechniła się w całej Europie, wyznaczając na długie wieki drogę kulturze i sztuce.

Sztuka

Chrześcijańską sztukę obszaru cesarstwa rzymskiego w Italii, Syrii, Palestynie, Egipcie reprezentują zabytki podziemnych cmentarzy - katakumb, pierwsze kościoły, grobowce.

Do najstarszych dzieł należą malowidła katakumb i rzeźbione sarkofagi. Niewtajemniczonego widza zaskakuje oczywiste podobieństwo tematyki i formy artystycznej do świeckiego malarstwa i rzeźby rzymskiej. Te same środki wyrazu, motywy dekoracyjne: kwiaty, owoce, winne grona, pawie, gołębie, a nawet sceny mitologiczne, na przykład Eros i Psyche.

Pierwsi chrześcijanie byli obywatelami rzymskimi przyzwyczajonymi do wyrażania swoich myśli i uczuć w sposób zgodny z wielowiekową tradycją, w której się wychowali. Cała sztuka wczesnego