Zdolność do hydratacji (otaczanie jonu cząsteczkami wody) wzrasta wraz z ładunkiem jonu. Najwyższą zdolność hydratacji z podanych jonów ma jon Ca2+.
Woda w komórce:
□ utrzymuje odpowiednie rozmiary i kształty komórek;
□ uczestniczy w regulacji temperatury;
□ jest rozpuszczalnikiem substancji biologicznie czynnych;
□ stanowi środowisko, w którym przebiegają reakcje biochemiczne;
□ jest substratem w wielu procesach metabolicznych w komórce.
Erytrocyt po umieszczeniu w roztworze hiperosmotycznym ulega skurczeniu (krwinka „morwowata”) wskutek ubytku wody. W komórce mięki-szowej nastąpiła plazmoliza polegająca na obkurczaniu się cytoplazmy wraz z błoną komórkową i odstawanie od ściany komórkowej z powodu wypływu wody z komórki. Przyczyną różnicy jest obecność w komórkach roślinnych ściany komórkowej, której brak w komórkach zwierzęcych.
Woda przechodzi z komórki B do komórki A. Komórka A ma niższy potencjał wody (vyw = —0,8) niż komórka B (\yw = -0,6). Woda przechodzi z komórki do komórki wraz ze spadkiem potencjału wody.
Wspólną cechą dyfuzji i osmozy jest kierunek przemieszczania się cząsteczek — z miejsc o wyższym stężeniu do miejsc o niższym stężeniu. W osmozie przemieszczają się cząsteczki wody (głównego rozpuszczalnika w układach biologicznych) przez błonę półprzepuszczalną, której brak w dyfuzji.
Osmotyczny napływ wody do komórki nastąpi po umieszczeniu jej w roztworze hipoosmotycznym, który ma wyższy potencjał wody.
Napływ wody do komórki spowoduje wzrost potencjału wody (\|/w) w komórce oraz spadek potencjału osmotycznego (v|/0) komórki.
Macierzanka piaskowa, groszek wiosenny, zawilec gajowy, grzybień biały.
a) W roztworze hiperosmotycznym zmniejszy się częstotliwość skurczów wodniczki tętniącej na skutek osmotycznego wypływu wody z komórki.
b) W roztworze hipoosmotycznym częstotliwość skurczów wodniczki tętniącej będzie większa, ponieważ nastąpi napływ wody do komórki.
c) Częstotliwość skurczów wodniczki tętniącej nie ulegnie zmianie.
Sól sypana na jezdnie spowoduje spadek potencjału wody w roztworze glebowym. Następuje zmniejszenie napływu wody do komórek korzenia.
Woda z solą stanowi roztwór hiperosmotyczny względem komórek bakterii. Następuje osmotyczny wypływ wody z komórek bakterii, co powoduje ich obumieranie.
Plazmoliza to odstawanie cytoplazmy od ściany komórkowej. Zostaje ona wywołana umieszczeniem komórki w roztworze hiperosmotycznym, tzn. o wyższym stężeniu substancji osmotycznie czynnych niż we wnętrzu komórki.
Prawidłowa kolejność schematów to: B, C, A.
A. potencjał osmotyczny (vp0),
B. potencjał ciśnienia (v|/p),
C. potencjał wody (\yw).