60 (305)

Czystości wód morskich szkodzą wpływające do nich, zanieczyszczone rzeki, zanieczyszczenia pochodzące ze statków i kutrów rybackich, takie jak: wyciekająca ropa naftowa, smary i śmieci wrzucane do wody, a także składowane w morzach odpady, np. radioaktywne. Powodują one stałe zmniejszanie się zasobów wód, np. zooplanktonu w oceanach - służącego za pokarm dla wielorybów - czy dorsza w Bałtyku. Katastrofa tankowca „Prestige” w 2002 roku spowodowała kolosalne zniszczenia środowiska naturalnego u wybrzeży Hiszpanii.

r

Do szczególnie zanieczyszczonych mórz należą: Morze Bałtyckie i Morze Śródziemne. Morze Bałtyckie jest zanieczyszczane przede wszystkim przez wody wpadających do niego rzek oraz transport morski.

Wraz z rozwojem cywilizacyjnym narasta wśród społeczeństw krajów nadmorskich świadomość konieczności współpracy w zakresie ochrony wód morskich i ich zasobów biologicznych. W tym celu państwa te podpisują konwencje o sposobach współpracy, np. Konwencja Helsiński. z 1975 roku czy Konwencja Londyńska z 1983 roku w sprawie składowania odpadów radioaktywnych w morzach.

Zadania

1.    Określ czynniki, które mogą przyczynić się do deficytu wód w wybranym regionie.

2.    Na przykładzie wybranej grupy państw omów wykorzystanie wody w poszczególnych sektorach gospodarki narodowej.

3.    Wyjaśnij przyczyny i podaj przykłady zapobiegania klęskom powodzi w różnych regionach świata.

5. Problemy energetyczne świata i Polski

Przemysł energetyczny odgrywa pierwszoplanową rolę wśród wszystkich dziedzin i brar przemysłowych. Ilość wyprodukowanej energii elektrycznej, w przeliczeniu na jednego mieś kańca, jest podstawowym wskaźnikiem rozwoju społeczno-gospodarczego państwa. Energ elektryczna warunkuje rozwój wszystkich sektorów gospodarki, współdecyduje o poziorr cywilizacyjnym życia poszczególnych ludzi, umożliwiając im korzystanie ze wszystkich nov, c* czesnych osiągnięć techniki, współtworzy także warunki dla rozwoju kultury, oświaty i nau*; między innymi poprzez różne media, które bez niej nie mogłyby istnieć. Stąd wynika sta j wzrost jej produkcji i to na całym niemal świecie.

Tabela 19. Produkcja energii elektrycznej w wybranych krajach świata

Kraje	1950 1995		2002	1990	2002	1990	2002
	wTWh			na jednego mieszkańca w kWH		udział w świecie w -
Stany Zjednoczone	3012	3347	3779	12051	13269	25,7	26.4
Chiny (bez Hongkongu)	621	1008	1602	538	1237	5,3	8,7 I
Japonia	857	990	933	6943	7339	7,3	7,0 ,
Rosja	1082	860	889	7315	7793	9,2	5.6 I
Kanada	482	542	564	17402	18129	4,1	3,8
Niemcy	570	535	565	7182	6861	4,9	3.7 1
Polska	136	139	144	3577	3770	1,2	3,8 ]
Norwegia	122	123	117	28738	26421	1,0	0.8 I
Turcja	57	87	111	1024	1751	0,5	0.6 I
Indie	289	417	530	347	513	2,5	35 |

Źródło: Rocznik Statystyczny 2001 i 2004, GUS, Warszawa.

60