56

⁸    Luk - otwór w pokładzie umożliwiający dostęp do ładowni statku, zwykle wyposażony w urządzenia zamykające, czyli pokrywy lukowe. Luki w górnych pokładach są obramowane zrębnicami wystającymi ponad pokład.

⁹    Grodz - przegroda: wodo-, olejo- lub ognioszczelna rozdzielająca wnętrze kadłuba statku na osobne przedziały.

¹⁰    Pływalność awaryjna - zdolność statku do utrzymania się na powierzchni wody po zatopieniu części jego wnętrza

¹¹    Rampa załadunkowa - zamontowana zawiasowo na rufie statku, odpowiednio wzmocniona płyta, po opuszczeniu łącząca statek z nabrzeżem, służąca do przemieszczenia pojazdów i zmechanizowanego sprzętu ładunkowego.

#

¹²    Niezatapialność - zespół cech określających zdolność statku do przetrwania po zatopieniu części jego wnętrza. W pojęciu niezatapialności zawiera się pływalność awaryjna oraz stateczność awaryjna.

' Stawka frachtowa - opłata pobierana przez przewoźnika za przewóz 1 tony lub 1 sztuki ładunku, zależna od długości drogi przewozu i wy magań przewozowych.

⁴ Trybowanie ładunku - przemieszczanie ładunków masowy ch: przy załadunku - z rejonu luku w przestrzenie ładowni poza lukiem (w celu likwidacji stożków nasypowych), przy wyładunku - z boków ładowni w rejon luku (w celu umożliwienia wyładunku za pomocą chwy taków lub czerpaków).

^M Współczynnik sztauerski, współczynnik załadowania - objętość w m^; wnętrza ładowni potrzebna do załadowania I tony danego ładunku.

¹⁶ Ładunek drobnicowy, drobnica - potoczne określenie ładunków opakowanych lub pojedynczych. Rdzeń „drobny" w tej nazwie dotyczy nie wielkości ładunków, ale ich ilości, słowo „drobnica" odnosi się do ładunku przewożonego w niewielkich ilościach.

¹ Pojemność rejestrowa - ujednolicona miara wielkości (tonażu) statku, stanowiąca podstawę do obliczania w ielu opłat.

¹⁸    Towarzystwo klasyfikacyjne - instytucja nadzorująca budowę i eksploatację statków.

¹⁹    TEU - jednostka ładunkowa równoważna wy miarowo kontenerowi ISO o długości 20 stóp.

FEU - jednostka ładunkowa równoważna wy miarowo kontenerow i ISO o długości 40 stóp.

²⁰    System wyrównujący przechyły, sy stem anty przechyłowy - zespół składający się ze: zbiorników burtowych napełnianych wodą. wy soko wydajnej pompy, czujnika przechyłu i urządzeń sterujących, służący do automatycznej likwidacji przechyłów statku wywołanych nierównomiernym, poprzecznym rozłożeniem mas na statku. System wytwarza moment ciężarowy o przeciwnym znaku niż moment wywołujący przechył statku.

²¹    System stabilizacji kołysań statku - w ty m wypadku system oparty na samoczynnym lub wymuszonym pompą przepływie wody pomiędzy dwoma zbiornikami umieszczonymi na lewej i prawej burcie jednostki, wytwarzający moment częściowo lub całkowicie redukujący kołysania statku wywołane falowaniem.

Statek typu ro-ro - termin utworzony ze skrótu nazwy angielskiej: roli on - roli of - „wtoczyć - wytoczyć'’.

Szyb maszynowy - przestrzeń nad silnikiem głównym, oddzielona od reszty' statku pionowymi, szczelnymi ścianami, sięgająca do najwyższego pokładu.

^J Pokład rozdzielczy - na rorowcach - pokład zakończony rampą załadunkową, na który najpierw wjeżdżają pojazdy, skąd windami lub za pomocą pochyłych ramp przemieszczane są na pokłady dolne i górne.

Statek typu ro-lo - skrót utworzony z połączenia zwrotów: roił on -roli of (przypis 22) i lift on - lift of („opuścić - podnieść") używany w odniesieniu do statków o mieszanym systemie ładowania.

Płetwowy stabilizator kołysań - działający wyłącznic podczas pływania statku system składający się z: obracanych płatów (płetw), umieszczonych na śródokręciu, na przejściu dna w burty, układu sterującego ich pracą i czujników ruchów statku. Poprzez odchyle-

109