6 (1634)

■ ...    f ri/1'irniY rtrfffim m /ł iiuniiill\n tU // » ntimnb'1

Od 1996 r. - w świetle znowelizowanej wówczas Mul* | i .ni liup, a obecnie w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwicluu I'»')’/ i rząd to zespół osób wyłanianych metodą polityczną, w sposób określony w Konstytucji, i decydujących - pod przewodnictwem Premiera - przy użyciu różnych mechanizmów (z których szczególne znaczenie ma Rada Ministrów) o zasadniczych kwestiach polityki państwowej, jak również sprawujących - w ramach systemu władzy wykonawczej - polityczne kierownictwo wobec wyspecjalizowanych agend administracji rządowej.

W myśl konstytucji RP, w skład Rady Ministrów - której, inaczej niż w Maki K«iii-.iytiu 11 nic u.ilmjr '.u; już w przepisach konstytucyjnych jako synonimu i cłu • ■ 11..«I | pi. I ’.i.I\ Mini¹.Irów i ministrowie. Ministrowie bądź „kie-1111 i ot m ton mii! «l / mliiiiii ndiiiiiiisli ucji rządowej", bądź wypełniają zadania w \ /mu /oik Im pi /</ Prr/c.sn Rady Ministrów ('i drudzy to ministrowie bez

nli. li... lakii /.ul,..... w\ n.u /.one przez Prezesa Rady Ministrów” może pole-

c.i. u.i pi i |i,. hi kontroli u.ul określonym urzędem centralnym, znajdującym się w il n mi odpowiedzialności Prezesa Rady Ministrów, co po 1997 r. dotyczyło kontroli nad istniejącym wówczas Urzędem Ochrony Państwa⁴¹. Sam Prezes Rady Ministrów może pełnić także funkcję ministra resortowego, co jednak dotąd w Trzeciej Rzeczypospolitej nie wystąpiło.

Nadto, w skład Rady Ministrów mogą być powoływani wiceprezesi Rady Ministrów. W praktyce Trzeciej Rzeczypospolitej stanowiska takie zawsze występowały, nie mówiąc już o okresie Polski Ludowej. Konstytucja nie określa zakresu obowiązków wiceprezesa Rady Ministrów. Może to być jeden z ministrów resortowych lub członek rządu bez teki, po prostu zastępujący premiera w razie nieobecności, ale także jest możliwe powierzenie mu określonych zadań ustalonych przez premiera lub konkretnego zakresu działania, spośród obowiązków Prezesa Rady Ministrów.

Nadto zgodnie z konstytucją w skład Rady Ministrów wchodzą przewodniczący określonych w ustawach komitetów. Chodzi wyłącznie o komitety, których przewodniczący „wchodzą w skład" Rady Ministrów z mocy wyraźnego postanowienia ustawy. Taki status miał w pełni tylko - występujący do niedawna przewodniczący Komitetu Badań Naukowych istniejącego od 1991 r. (obecnie jest to minister właściwy ds. nauki, a Komitet zasadniczo już nie istnieje). Inna nieco jest sytuacja utworzonego w ramach reformy centrum z 1996 r„ Komitetu Integracji Europejskiej, któremu z mocy ustawy przewodniczy Prezes Rady Ministrów (i takie przewodnictwo wystąpiło na początku i występuje obecnie), lecz możliwe jest też powołanie osobnego przewodniczącego, co miało miejsce w lalach 1997-1998. Do przewodniczących omawianych komitetów stosuje się, odpowiednio, przepisy o ministrach resortowych - z uwzględnieniem kolegialnego trybu działania danego organu - i tytułuje się ich ministrami. Do wejścia w

" Pozostawiamy tu poza zakresem wywodu kwestię konstytucyjnej odpowiedzialności Preze-■ i Riidy Ministrów za sprawy ustawowo należące do jego zakresu działania, które przekazał do piowiul/.enia innemu członkowi rządu.

• »    *'    " I-I" , l I d liliaI /i tli/iuluhllIII II i i/i/iMI)'/ hlllłim 'lilii |it llll-iln | Ilui-il U I

■ ¹1    ,    11| u i uli | • i /i w ii.Iiiii ąi i 1111111 | • 11 I iiiiiili Iii I¹ I |i lim i* ' illli n lilii

Ml i I i ■ i , l lilii lilii nr | I ii I »l 11 ^fip| H W W 111/ il ii lir ii Iii le| ul. i wy

* | i m . Inii, u li i u i v- i • uli iii ‘.ilu lillllhllit k Ii i ti|ą* i go oh i i sloii s iii il/lu

ł' "I •• *ł. t tllllul I lll'|| I /iploWl) 11,1 h, |M iw.lli I «11 Og*| llsIlIHUUl) ( II.I.IWl) I I III .1,li |l

H»l»ili'ii» ii | * • i 111 /«. 11 /11 Miiii.imM ii I u i l\nr.Iw .i .i 11 u i . w «lł\vv nu* | ■./c* | I oliw im p Ml • ■ • i mu ni . i i In iiiini.ii .i) I If.luwii l*ilui uh I y 11.i> l woi / y Iu iii / i|il i r,m l< »v\«• (•«»

■ "" i!.....ni* Iwul yI.i nh'.lllgll|ąi c gu minister.Iwo pod llil/VVi| lo/sainą

III) i.....In iiiiiii 11 .i I-i. VK l.i w l^(,,,/i u.sliiwn (f d.ialach adininisti tnfl i <i

I.....i III. . In w z yi |r \\ 1999 | , Ulliyllla W /ilMui/.ii' WN/.yslkir (li)lyi III .1

u iii-c • u l. i • . niii zędiu li ministrów (poza ustawą o W pelm u nu u mv.m> i u l " ¹ * - • • s 1111- Mim-.ii/c Obrony Narodowej) i prowadź,i do /nu,my lego s/tyw i mu i ni baul/iej elastyczny, rozwijając ogólni) zapowiedź wspomniane)

i....... I ‘>*)(i i <) oryam, (uji i trybie pracy Rady Ministrów om o odo

Hliłi /< "mi iltow (nbei nie ustawy O Radzie Ministrów).

¹ In • u n il/i.dai li administracji rządowej wiąże określenie zakresu d/iul.iuia

•    •i■■■' n i d/ialowego z aktem powierzenia mu urzędu poprzez lozpoiząd/enii

•    |    - • i' uI\ Mimsiiów, w którym określane są, wyszczególnione w nsiawu

•I d idmmi iliaeji rządowej należące do zakresu odpowiedzialności danego

..... mi ,i ■ u,r przez niego kierowane, wraz z nadzorowanymi przezeń iii żydami

.....In , mi za jakie ma on ponosić polityczną odpowiedzialność.

" * ni kontekście warto zauważyć, że w świetle obecnej konstytucji nie p ,i

.....i. - u lawowe sytuowanie kierowników urzędów centralnych jako i/lnu

i ■> I' ul', Minislrów poza omawianymi komitetami. Jest to słuszne uizstizy "i- ■ i- iii zędy centralne należą bowiem do administracyjnej, a nie polityczni i • i lentinm władzy wykonawczej. Jeśli więc działalność jakiegoś urzędu dueg.o lub innej instytucji centralnej wydaje się wdanym okresie szczeg.nl m i 11 >l u.i / punktu polityki państwowej, kontrolę nad jego działalnością ale • as nie właściwe kierownictwo - premier musi powierzyć ministrowi bez i 11 u wyżej opisanym trybie (przykładem był Urząd Ochrony Państwa), lub n " 111 * * ■, i powołać ministra bez teki na stanowisko kierownika danego urzędu om n i lingo lub instytucji (w 1997 r. minister bez teki został powołany na stanowi i n Piezesa Rządowego Centrum Studiów Strategicznych, będącego szczególną .u i,ineją rządową, nie urzędem centralnym; w 1999 r. ten minister bez leki sta

•    1111 |ednocześnie na czele nowo utworzonego działu administracji rządowe |) Vu -iie zróżnicowanie urzędów centralnych wynika z faktu, że obecnie iIw.iim

n nich z mocy ustawy nie jest przyporządkowane żadnemu z działów (a w ię. żadnemu z ministrów właściwych), lecz podlega bezpośrednio nadzorowi l’n - .i Rady Ministrów.

Ruda Ministrów - najbardziej sformalizowane wyrażenie Rządu RP ma za Ii-iii. w myśl założenia konstytucyjnego, stanowić co do zasady kolektyw pat cu .7 L uce polityczny, tzn. reprezentujący z reguły siły mające większość w parlament i. (i hoć już pod rządem Konstytucji RP dwukrotnie wystąpiły rządy mniejszościowi