564,565

Lewicki A. (red.) Psychologia kliniczna. Warszawa PWN 1969.

Majkowski J. Padaczka. Warszawa PZWL 1986.

Markiewicz D., Dymecki J. Zmiany neuropaiologiczne w padaczce z zaburzeniami zachowania i intelektu. „Neurologia, Neurochirurgia Polska” 1968, 3.

Milner S. Psychological Aspects of Focal Epilepsy and Its Neurosurgical Management. W: D. Purpura, J. K. Penry, R. D. Walter (red.) Advances in Neurology. Vol. 8. New York Ravea Press 1975.

Peterman M. G. Behaviour in Epileptic Chidren. .Journal of Pediatrie” 1953, 42.

Pond D. A. -Psychiatrie Aspects of Epilepsy in Children. .Journal Mental Science” 1952, 98.

Pond D. A. Psychiatrie Aspects of Epileptic and Brain-demaged Children. „British Medicine” 1961, 2.

Reykowski J. Motywacja. Postawy prospołeczne a osobowość. Warszawa PWN 1969.

Spionek H., Gubrynowicz T. Trudności szkolne dzieci epileptycznych. „Psychologia Wychowawcza” 1971, 2.

Spionek H. Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne. Warszawa PWN 1975.

Sullivan E. B„ Gahagen L. On the Intelligence of Epileptic Children. „Genetic Psychological Monographs” 1935, 17.

Tizard B. The Personality of Epileptics: a Decision of the Evidence. „Psychological Bulletin” 1962, 3.

Zeigarnik B. W. Eksperymentalne badania nad zaburzeniami psychicznymi w organicznych uszkodzeniach mózgu. „Zeszyty Naukowe UJ. Prace Psychologiczno-Pedagogiczne”. Kraków 1968, 13.

Zieliński J. J„ Barańska-Gierusumak M„ Horyd W. Ocena społeczno-kliniczna grupy chorych na padaczkę. „Neurologia, Neurochirurgia Polska” 1968, 3.

Zieliński J. J. Padaczka. Przesądy a rzeczywistość. Warszawa PZWL 1979.

Zuchowicz M„ Majkowicz M. Niektóre funkcje intelektualne u dzieci szkolnych przewlekle leczonych z powodu padaczki. „Neurologia, Neurochirurgia Polska” 1974, 3.

Andrzej Twardowski

8. POMOC RODZINOM DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Posiadanie niepełnosprawnego dziecka przysparza rodzinie wielu problemów natury wychowawczej, emocjonalnej i społecznej, a także zakłóca, często poważnie, jej dotychczasowe funkcjonowanie. W wielu rodzinach rozluźniają się, a nawet rozpadają więzi rodzinne, matki są przeciążone obowiązkami związanymi z wychowaniem dziecka, ojcowie odsuwają się od codziennych spraw rodziny, nasilają się konflikty małżeńskie i następuje znaczne ograniczenie kontaktów z otoczeniem społecznym. Dezorganizacja stosunków rodzinnych prowadzi do zakłóceń w emocjonalnych usto-sunkowaniach rodziców wobec dziecka i co się z tym łączy do stosowania nieprawidłowych metod wychowawczych. Zazwyczaj rodzina nie potrafi samodzielnie rozwiązać trapiących ją problemów i potrzebuje skutecznej pomocy z zewnątrz.

W niniejszym rozdziale przedstawimy dostępne w Polsce formy pomocy rodzinom wychowującym niepełnosprawne dzieci. Omówimy kolejno: instytucjonalne formy pomocy, działania organizacji inwalidzkich i stowarzyszeń rodziców, działania pedagogizujące, a także oddziaływania psychoterapeutyczne mogące służyć poszczególnym członkom rodziny, jak również rodzinie ujmowanej jako całość.

565