12,02,2009(3)

r_rj-^rxa. normalności wg Syristowej (za: yzr.żas, Psychologia kliniczna. W-wa

1-54: PWN, 51-52).

1.    subiektywne poczucie zadowolenia łączące się z wiarą we własne siły, z poczuciem bezpieczeństwa, sukcesu, szczęścia.

2.    zdolność adekwatnej samooceny, pewien rodzaj obiektywnego poznania siebie, przy niezbyt intensywnej analizie własnego "ja" i równowadze między ja realnym a idealnym.

3.    poczucie własnej tożsamości - brak wątpliwości co do własnej tożsamości; spójność między tym czym jest i czym mógłby być; realna ocena własnej sytuacj i.

4.    zdolność do samorealizacji poprzez rozwój własnych możliwości.

5.    autonomia, niezależność i samookreślenie, opierające się na jasnym wyobrażeniu samego siebie (self-concept), nie podleganie destrukcji pod wpływem zewnętrznego zagrożenia.

6.    integracja struktury procesów, czynności i cech psychicznych wyrażająca się w koherentnej osobowości (jako przeciwieństwo dezintegracji i niespójności).

7.    taki poziom odporności na stres i tolerancji na zagrożenie, by stany te nie naruszały wewnętrznej równowagi i integralności osobowości.

8.    adekwatna percepcja rzeczywistości, zgodna z doświadczeniami innych ludzi, umożliwiająca zrozumienie relacji zachodzących w otoczeniu i ustalenie zależności przyczynowo-skutkowych .

9.    zdolność utrzymania się przy życiu.

10 . przystosowanie społeczne jako względna zgodność indywidualnych potrzeb i form zachowania z wymaganiami i normami społecznymi (przystosowanie do wartości i norm społecznych).

11. aktywne przystosowanie jako świadome tworzenie i przetwarzanie obiektywnych sytuacji tak, by zapewniały optymalną realizację potrzeb jednostki, a także jako aktywne samo-kreowanie, w celu wykorzystania własnych, potencjalnych możliwości.

dla celów dydaktycznych zestawił Zbigniew Los

Elementy nienormalności wg M.E.P.

Seligmana (za: Psychopatologia, Warszawa

1994: PTP).

1.    Cierpienie (nie jest warunkiem koniecznym ani wystarczającym patologii).

2.    Trudności w przystosowaniu (naruszenie jednostkowego lub społecznego dobrostanu).

3.    Nieracjonalność i dziwaczność (zwł. myślenia).

4.    Nieprzewidywalność i utrata kontroli (normą jest kontrola elastyczna).

5.    Wyrazistość i niekonwencjonalność (kryterium jest społeczno-kulturowe).

6.    Dyskomfort obserwatora (spowodowany naruszaniem immanentnych zasad).

7.    Naruszanie ideałów i norm moralnych.

Typy zaburzeń rozróżniane w klasycznej

psychiatrii (wg. T. Bilikiewicz,

Psychiatria kliniczna. W-wa 1988: PZWL).

1.    zaburzenia świadomości (majaczeniowe, pomroczne, splątaniowe).

2.    zaburzenia spostrzegania (schematu ciała, omamy, złudzenia).

3.    zaburzenia czynności myślowych (urojenia, idee nadwartościowe, myśli natrętne, pseudologie, konfabulacje, przyspieszenia i zwolnienia toku, rozkojarzenia, otamowania i zahamowania, obniżenie sprawności, obniżenie krytycyzmu, otępienie).

4.    zaburzenia czynności pamięciowych (nadczynność i niedoczynność, niepamięć, złudy pamięciowe, zaburzenia orientacji).

5.    zaburzenia życia uczuciowego (depresja, lęk, wzmożone samopoczucie, drażliwość, obniżenie i zanik, zmiany czasu trwania uczuć, ambiwalencja).

6.    zaburzenia uwagi (przerzutności, trwałości, zakresu).

7.    zaburzenia napędu psychoruchowego (obniżenie i wzmożenie napędu, obniżenie i wzmożenie sugestywności, zaburzenie działań dowolnych, działania impulsywne, chorobliwe automatyzmy, zaburzenia życia popędowego).

8.    zaburzenia osobowości (transformacje, rozszczepienie naprzemienne, rozszczepienie jednoczesne).