72 (196)

148

8.1.2. Dachy drewniane    |

Ustrój nośny dachów drewnianych, nazywany więibą dachową, mcie być wykozywrany aotodą tradycyjną przez oleili na budtwie bądź metodą przepałową w zakładach prefabrykac Ji.

Wiązany ciesielekie stosuje się w budynkach o małej rozpiętości i •prostych układach etatycznych. Konstrukcje te są nieekonomiczne ze względu na duże zużycie drewna oraz skomplikowaną i pracochłonną obróbkę tżłąCZ. łietody przemysłowe pozwalają na znaczną oszczędność drewna dzięki stosowaniu złącz gwoździowych lub klejonych i wykonywaniu gotowych zestawów przygotowanych do montowania na budowie. Bozróżni&ty następujące, ustroje główne dachów drewnianych: krOkwicwro-ję tkcwe, płatwio wo-kleązczowe, płatwiowe, wleszarowe, kratowe.

Ustrój krokwiowy. Konstrukcja składa się z wlązarów pełnych bądź z wlązarów pitnych i pustych. Wiązar pełny jest złożony z pary krokwi i betki atrcoowej (głównej), w którą krokwie są wcicsane, a wiązar pusty tylko z pary krokwi.

Sztywność przestrzenną zapewniającą tęzniki ukośne (wiatrowniee), łączącs krokwie w ich płaszczyźnie. Szczegóły złącz przedstawiono na rys. 8.3 ■ <rokwie oblicza się jako belki swobodnie podparte obciążone .'równomiernie siłą podłużną (_rya. 8.4).

Ustrój krokwlowo-.ie tkowy. Gdy rozpiętość dachu wynosi 6-8 c, wów-;• czaa wplpą¹ długość krokwi zmniejsza się wprowadzając dodatkowy element pOBlomy, tzw. jętkę. Jętka Usztywnia każda par? krokwi. Umieszcza się ją w 3/4 długości krokwi nie wyżjej jednak nii 0,64 długości krokwi licząc od Jaj dolnego oparcia (rys. 8.5a).

,• -Jętka jako sprężysta pośrednia -podpora krokwi powoduje znaczne zmniejszanie ugięć i dodatnich momentów gnących. Przenosi część obciążenia wiatrem na krokiew znajdującą się po stronie przeciwnej, wywołując w niej momenty ujemne,, których nie byłoby w ustroju bez Jętki. Również-w razie działania ssania od wiatru jętka wciąga do współpracy krokiew nawietrzną. Ostateczne momenty podporowe i siły w jętkach należy wyprowadzić jako auoę niekorzystnego zestawienia obciążeń (aymettycz nego, lewostronnego, prawostronnego i człowieka z narzędziami - 8C kG).

. ' Złącze jętki .z krokwią wykonywano dawniej na jaskółczy ogon, 00

l\

149

K20KIEU 7Ul, r 10!ta

Rys. 8.5, Dachy krokwiowe i szczegóły połączei elementów konstrukcyjnych

było błędne, ponieważ w miejscu największego momentu osłabiano przekrój wrębem. Obecnie unowocześnione złącze jętki z krokwią wykonuje się na gwoździe z dodaniem siodełka z deski, .V dachu nie deskowanym, lecz po—

i