73 (156)

gAUC*'    /ir/ mr/*npr>/**i / Krajny • kamuhumt xyxru\ / /ąsyktem dnlnnfutycklm 73

f 0    „„dnicro a* dt» Noteci (ślady tal wymowy znalazłam w wielu gwarach mulnotcck ich)

k W    nrchn dodać, śa relikty tej wymowy zanotowałem nawcl na południe od Noteci, na

krańcach północnej Wielkopolski W postaci ztcknykalizownnej: w wyrazie ćeZynka || §    drJriwMd (obok formy nowszej Me rynka) •maślnica’ zanotowanym wc wsi Paterck

(około I km na południe od Nakła). w ćyjynt (obok ćórjgćm) ‘stale’, w formie zanoto-j„„„oj w Ludwikowie (około 12 km na północny zachód od Kcyni. pow. Szubin). /    pora tym w #skana (obok g/skana) ‘konewka’. Lwandosćygo ‘Lewandowskiego*

etc. - w Miccz.kowic (około 15 km na północny zachód od Kcyni, pow. Szubin) -obok znacznie częstszych form z kA'* Wymowa typu ćij. noty miała zatem, gdy chodzi o jej granice południowe, szerszy zasięg, niż to dotychczas przypuszczano.

19-    Cechy fonetyczne zJcksykalizowane:

Sam ‘mleko krowy krótko po ocieleniu * znana była Sfowińcom-’⁷, występuje dziś na Kaszubach i na południe od nich: na południowym zachodzie: na północnym Kocie-m p wiu; na południu: na TuchoIszczyźnic. Krajnie i na północnych krańcach północnej 9 Wielkopolski, w tym m.in. u tzw. Mazurów wiclcńskich i w północnej części Pałuk: «F    w Żon i u (około 15 km na południowy wschód od Chodzieży) i Godzimierzu (około

m. |    5 km na północny zachód od Szubina); zanotowałem tu dwie równoległe formy: sara ||

9 _    .fara ‘tspodobnie w punkcie wysuniętym bardziej na południe, mianowicie we wsi

i Łaziska (około 6 km na południowy wschód od Wągrowca) ’*. Na północnych krańcach V wspomnianego ostatnio regionu (północnej Wielkopolski) przebiega zatem dzisiejsza południowa granica zwartego obszaru formy sara na terenie Wielkopolski (wyłączając ewentualnie jej krańce zachodnie). Nie psuje całości obrazu pojawienie się sary tu / ówdzie w Wiclkopolscc poza wykreśloną wyżej granicą południową¹⁹. Dawniej zasięg

gwar Słowińców. zapewne przez wcześniej jeszcze zgermanizowany obszar między Lęborkiem a Słup-skiem". Zob. też P. Smoczyński, IVsprawie zmian H — & na Kaszubach i w zachodnich dialektach póln<Hno-po/skich. „Studiu z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” III, 1958. s. 61-79. zwłaszcza zaś s. 77-•79; idem, Zmiany u-kaszubskim dialekcie okolic Brodnicy. „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” IV, 1963. s. 33-34.

W niektórych zaobserwowanych w Mieczkowie formach występował raczej dźwięk pośredni między \ćuł*kj. A. Tomaszewski (Mowa ludu wielkopolskiego, op.cit., s. 30) w związku z południowym pssięgicm ć ('- k), $ (— *g) pisał: „Na lewym brzegu Noteci zanotowałem w Szamocinie jedną formę Wje) 'Belgia O afrykatyzacji *k\ *g u Mazurów wiclcńskich zob. H. G 6 r n o w i c z, Teksty gwarowe. Próbka mowy trw. Mazurów wiedeńskich. „Język Polski” XXXVII, 1957, s. 300-302; M.Gruchma-m 'ii. I Moszyński, łV sprawie tekstów gwarowych z Drawska. .Język Polski” XXXVIII, 1958,

17; H. G ó r n o w i c z. Odpowiedź na uwagi Moniki Gruchmanowej i Leszka Moszyńskiego w sprawie iw gwarowych Drawska. „Język Polski” XXXVIII, 1958. s. i 18; szczególnie zaś H. G ó r n o w i c z, y wgwatze Drawska i okolicy. „Rozprawy Komisji Językowej Łódź. Tow. Nauk.” 1959, s. 72-73. kat pochodzących z *k, *g u Mazurów wieleńskich nie zanotowałem, ob. /*. Lorentz, Storinzisches Wórierbuch, II, op.cit.

•r H. Po po w s k «i, / rozważań nad dawnym zasięgiem kaszubszczyzn)'. „Poradnik Językowy’ JO-131; A. I o m u sz c w s k i, Mowa tzw. Mazurów wieleńskich. Poznań 1936, s. 30.

. H. Pop o w tka, Z rozważań nad dawnym zasięgiem kaszubszczyzn)', op.cits. 131; ca Jem, łagodnienia wokalizmu kaszubskiego. Kaszubska zmiana ę ^m i oraz 1, i*, 0 "* a, Wrocław -Kraków 1961. m. 106-107.