74

każdą salę należy przygotować: 2 homogenizatory, 7 cylindrów miarowych na 100 ml, 7 lejków, sączki z bibuły i 14 kolb miarowych na 50 ml.

Wykonanie

Materiał ćwiczeniowy mogą stanowić ekstrakty' wybranych owoców i warzyw'. Najbardziej dostępne źródło witaminy C stanowią ziemniaki i kapusta. Bogatym jej źródłem są owoce dzikiej róży i porzeczki czarnej, a także nać pietruszki i korzeń chrzanu. Należy wykonać oznaczenia zawartości kwasu askorbinowego w co najmniej dwóch rodzajach materiału, a w jednym z nich także oznaczenie zawartości kwasu dehydroaskorbinowego.

1.    Przygotowanie materiału. Materiał ćwiczeniowy stanowią ow'oce dzikiej róży oraz wyciąg z korzenia chrzanu.

a.    Wyciąg z owoców dzikiej róży studenci przygotowują sami w' grupach 2-osobowych z naw'ażek otrzymanych od prowadzącego ćwiczenia. Naważkę miąższu owocu dzikiej róży (6-10 g) należy zhomogenizować w' 50 ml 2-proc. kwasu szczawiowego (I ), całość homoge-natu przenieść ilościowe (opłukując noże i pojemnik bomogenizatora 3-krotnie po ok. 2 ml kwasu szczawiowego) do cylindra miarowego o pojemności 100 ml i po opadnięciu piany zapisać objętość. Następnie homogenat przesączyć przez fałdowany sączek z bibuły do kolby stożkowej. Z klarowmego przesączu pobrać dokładnie 2 lub 5 ml (jedna osoba pobiera 2 ml, a druga 5 ml), przenieść do kolby miarowej na 50 ml i uzupełnić do kreski kwasem szczawiowym (7 ).

(Jeżeli wyciąg przygotowuje prowadzący ćwiczenia, to należy 200 g miąższu owoców pomarszczonej róży (Rosa rugosa) zhomogenizować w 1000 ml 2-proc. kwasu szczawiowego (i ), przesączyć, a następnie z klarownego przesączu wydawać odpowiednią ilość do kolby miarowej na 50 ml.)

b.    Wyciąg z korzenia chrzanu (wykonanie przez prowadzącego ćwiczenia). 150 g korzenia chrzanu drobno pokroić nożem nierdzewnym i zhomogenizować w 500 ml 2-proc. kwasu szczawiowego (1). Całość homogenatu przenieść do cylindra miarowego, zapisać objętość, a następnie przesączyć przez sączek z waty i odwirować w ciągu 15 minut przy' 10 tys. obr./min w' wirówce typu Sorvai. Studenci otrzymują wyciąg w kolbie miarowej na 50 ml.

2.    Mianowanie 2,6-dichłorofenoioindofenolu. Do kolby stożkowej odmierzyć 10 ml barwnika (2 ), dodać niewielką ilość (ok. 100 mg) jodku potasowego (3 ) oraz 1 ml kwasu siarkowego (4 ) i miareczkować roztworem tiosiarczanu (5 ) do odbarwienia, wobec skrobi (6) jako wskaźnika. Miareczkowanie wykonać kilkakrotnie aż do uzyskania dwóch równoległych wyników nie różniących się między sobą więcej niż o 0,04 ml.

3.    Oznaczanie kwasu askorbinowego. Z rozcieńczonego w kolbie miarowej na 50 ml wyciągu, po uprzednim uzupełnieniu do kreski 2-proc. kwnsem szczawiowym (1) i wymieszaniu, pobrać dokładnie pipetą chemiczną próbki po 10 ml, przenieść do kolby stożkowej i szybko miareczkować 2-ó-dichlorofenoloindofenolem (2 ) aż do uzyskania jasnoróżowngo zabarwienia utrzymującego się w’ ciągu 30 sekund. Miareczkowanie powtórzyć kilkakrotnie aż do uzyskania wyników’ nie różniących się więcej niż o 0,04 ml.

4.    Oznaczanie sumy kwasu askorbinowego i dehydroaskorbinowego. Z wyciągu rozcieńczonego w' kolbie miarowej na 50 ml pobrać pipetą chemiczną 2 próby po 5 ml, przenieść do 2 cylindrów miarowych na 10 ml z korkiem szklanym. Następnie dodać do obu prób po 1,4 ml kwasu solnego (8 ) oraz po 0,7 ml siarczku sodowego (7 ), wymieszać i pozostawić w

63