• zbiorczych odpisów dla grupy podobnych składników lub o podobnym przeznaczeniu
albo
• jednorazowych odpisów całej wartości początkowej takiego składnika. Prawo podatkowe, jak już wspomniano, wyznacza górną granicę wartości
takiego składnika (3500 zł) i zezwala na jednorazowy odpis amortyzacyjny lub na uznanie takiego składnika za element majątku obrotowego.
Tablica 2.10. Okresy umorzenia/amortyzowania wartości niematerialnych i prawnych według prawa bilansowego i podatkowego
Tytuł wartości niematerialnych i prawnych |
Ustawa o rachunkowości |
Przepisy podatkowe |
Prawa autorskie, licencje na programy komputerowe |
Nie określa |
Okres nie krótszy niż 24 miesiące (2 łata) |
Licencje na wyświetlanie filmów oraz programy radiowe i telewizyjne |
Nie określa |
Okres nie krótszy niż 24 miesiące (2 lata) |
Inne tytuły praw majątkowych |
Nie określa |
Okres nie krótszy niż 60 miesięcy (5 lat) |
Wartość firmy |
Okres nie dłuższy niż 5 lat (w uzasadnionych przypadkach kierownik może go wydłużyć do 20 lat) |
Okres nie krótszy niż 60 miesięcy (5 lat) |
Koszty zakończonych prac rozwojowych |
Okres nie dłuższy niż 5 łat |
Okres nie krótszy niż 36 miesięcy (3 lata) |
Jeżeli wartości są używane sezonowo, to wysokość miesięcznego odpisu ustala się, dzieląc roczną amortyzację przez liczbę miesięcy w sezonie.
Do ewidencji odpisów umorzeniowych wartości niematerialnych i prawnych służy konto 071 „Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych”. Po jego stronie Ma ujmuje się odpisy amortyzacyjne w korespondencji z kontem 400 „Amortyzacja”, a w przypadku dodatniej wartości firmy - z kontem 761 „Pozostałe koszty operacyjne”. Aktualizujące odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe) są dokonywane w ciężar:
• konta 761 „Pozostałe koszty rodzajowe” w związku ze sprzedażą, likwidacją lub wycofaniem z używania wartości niematerialnych i prawnych z powodu trwałej utraty przydatności;
• konta 771 „Straty nadzwyczajne” w przypadku likwidacji lub wycofania z używania z przyczyn losowych, zaniechania lub zawieszenia jakiegoś rodzaju działalności, sprzedaży zorganizowanej części jednostki, zmiany metod produkcji.
Zasady ewidencji odpisów amortyzacyjnych wartości niematerialnych i prawnych przedstawiono na schemacie 2.6. Ewidencję szczegółową do konta 071 „Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych” prowadzi się w identycznym
80