80 (180)

80

3.1.3. Pomiar odległości dalmierzami elektronicznymi

Pomiar odległości pomiędzy dwoma punktami PK dalmierzem elektronicznym w zasadzie sprowadza się do pomiaru czasu przebycia przez sygnał pomiarowy drogi od nadajnika ustawionego nad punktem P do punktu końcowego K i z powrotem do odbiornika stojącego nad punktem P (rys. 3.8). Ustawiony nad punktem P instrument dalmierczy składa się z nadajnika sygnałów pomiarowych wysyłanych w kierunku K, odbiornika sygnałów retransmitowanych z punktu K i miernika czasu. W punkcie K ustawiamy urządzenie retransmisyjne, którym może być pryzmat (rys. 3.12a), zespół pryzmatów (rys. 3.12b) lub tylko powierzchnia obiektu mierzonego (rys. 3.17).

Rys. 3.8. Schemat pomiaru odległości dalmierzem elektromagnetycznym

Odległość D pomiędzy stanowiskami P i K instrumentu dalmierczego i urządzenia retransmitującego w linii celowania wynosi:

gdzie: v - prędkość rozchodzenia się sygnału pomiarowego w danym środowisku pomiarowym,

t - czas przebiegu sygnału pomiarowego od nadajnika do odbiornika (po retransmisji).

Pomiar czasu jest tu wielkością pośrednią, a wyniki pomiarów odległości są podawane w urządzeniach odczytowych w jednostkach długości. Dokładne wyznaczenie odległości D wymaga dużej dokładności pomiaru czasu t oraz znajomości prędkości rozchodzenia się sygnału pomiarowego v w ośrodku pomiarowym. Wartość v zależy od rodzaju energii przenoszącej sygnał pomiarowy i od fizycznych właściwości ośrodka (powietrze, woda) w którym ten sygnał się rozchodzi.