84 (127)

ROGALIN

pałac wśród dębów

Geometryczny park francuski na tyiach pałacu, jeden z najlepiej zachowanych w Polsce, płynnie przechodzi w angielski park krajobrazowy obejmujący nadwarciańskie łąki z największym w Europie skupiskiem starych dębów.

Wzniesiony w latach 1768--1776 dla twórcy potęgi rodu Raczyńskich, Kazimierza, łączy cechy stylu barokowego i klasycystycznego. Ostatni etap prac, w którym brali udział ulubieni architekci króla Stanisława Augusta: Dominik Merlini i Jan Chrystian Kamsetzer, zakończono w roku 1815. Powstała niemal monarsza rezydencja, zaliczana do najwspanialszych w Wielkopolsce. Wnuk Kazimierza, Edward Raczyński, fundator istniejącej do dziś biblioteki publicznej w Poznaniu, był jednym z najbardziej zasłużonych Wielkopolan XIX wieku. Zainteresowania kulturalne dziadka kontynuował jego imiennik, Edward Aleksander, któremu zawdzięczamy powstanie niezwykle cennej kolekcji obrazów. Eksponował ją w specjalnie wybudowanym w tym celu w 1910 roku przeszklonym pawilonie w ogrodzie. Mimo strat poniesionych w czasie II wojny światowej (z 500 dziel zbiór zmalał

do ok. 300) możemy dziś podziwiać m in. płótna Malczewskiego i Wyspiańskiego.

Ostatnim właścicielem Rogalina byl Edward Raczyński (1891 --1993), wybitny polityk i dyplomata, w latach 1934-1945 ambasador RP w Londynie, a później ostatni prezydent rządu emigracyjnego. W 1991 roku, w setną rocznicę urodzin, przekazał cały swój majątek w formie fundacji narodowi.

Niegdyś uważano, że najstarsze z rogalińskich dębów pamiętają czasy Mieszka. Najnowsze badania wykazały, że ich wiek waha się między 550 a 600 lat.

j: Lach. Czech I Rus

84