*5. UNIE SZYNOWE ŚREDNIEGO I NISKIEGO NAPIĘCIA 776
— duża pewność ruchowa i łatwa eksploatacja;
— przystosowanie do mocowania do stropów, ścian i konstrukcji wsporczych;
— uniknięcie kolizji z zagospodarowaniem podziemnym;
— szeroki asortyment produkowanych elementów;
— pełna prefabrykacja skracająca czas montażu;
— duże koszty.
Przew-ody ELPO są stosowane w energetyce zawodowej i przemysłowej, m. in. do połączenia generatorów średniej mocy z transformatorami blokowymi lub rozdzielnicami oraz do łączenia transformatorów z rozdzielnicami. Nadają się do przenoszenia dużych prądów na znaczne nawet odległości, w terenie silnie zabudowanym instalacjami naziemnymi i podziemnymi. Mogą być stosowane także do rozdziału mocy w różnego rodzaju układach magistralnych i promieniowych.
Konstrukcja przewodów' ELPO pozwala na wykorzystanie ich do zasilania odbiorów komunalnych w wielkich miastach, w których są budowane zbiorcze kanały do prowadzenia w nich całej infrastruktury technicznej.
Na rysunku 45.2 podano przykład zastosowania przewodów typu ELPO w zakładzie przemysłowym, posiadającym własną elektrownię pracującą na napięciu 10,5 kV. Energia elektryczna wytwarzana w generatorach jest rozprowadzona za pomocą podwójnej magistrali do transformatorów 110 kV oraz do transformatorów obniżających na napięcia <5 i 0,4 kV. Magistrala, połączenia jej z transformatorami obniżającymi oraz zasilanie rozdzielnic 6 i 0,4 kV są wykonane przewodami ELPO. Układ dosyć przejrzysty, elastyczny i pewny ruchowo — jednak przed wyborem przewodów typu ELPO, konieczna jest porównawcza analiza techniczno-ekonomiczna z innymi rozwiązaniami.
Rys. 45,2, Przykład zastosowania przewodów typu ELPO w dużym zakładzie przemysłowym a — teren elektrociepłowni, b — zakład przemysłowy, c — stacja Energetyki
Napięcie pracy nie może być wyższe od znamionowego napięcia izolacji przewodów. Dla napięć 6 kV stosuje się przewody o napięciu izolacji ok. 10 kV, a dla 1 5 kV przyjmuje się przewody 20 kV. Dobór przewodów do nipięć nie występujących w kraju (dla potrzeb eksportu) należy uzgodnić z wytwórcą.
Prąd obliczeniowy musi być mniejszy od prądu znamionowego przewodów ELPO podanego wtabl. 45.1 dla temperatury otoczenia + 35CC (308 JC). W przypadku występowania innych temperatur otoczenia, obciążalność przewodu należy uzgodnić z wytwórcą. 1
Spadek napięcia, w V, przy prądzie przemiennym oblicza się wg wzoru
A£7 — S/3H(R cos p+A^sin ę>)-10_s (45.1)
w którym: / — prąd obliczeniowy, A; I — długość przewodu, m; R — rezystancja przewodu, pśl/m; X — reaktancja przewodu, pĄ/m.
Dobór odległości między podporami szyn wymaga znajomości prądu szczytowego występującego w miejscu instalowania szyn. Z tablicy 45.1 dobiera się także odległości, przy których znamionowy prąd szczytowy przewodu jest większy od rzeczywiście występującego, ale możliwie zbliżone.
Dla przypadków specjalnych istnieje możliwość zwiększenia rozstawu podpór przewodu, wymagane jest jednak uzgodnienie z wytwórcą.
Do ochrony przeciwpora'' m vej przez uziemienie służy przewód prowadzony wzdłuż ciągu. 2 przewodem tym są połączone wszystkie zespawanc odcinki obudowy, rozbieralne części obudowy i znajdujące się w pobliżu elementy metalowe. W celu zapobieżenia występowaniu różnic potencjału przewód wzdłużny łączy się z siecią uziemiającą co ok. 56 m.
Przy zerowaniu sposób postępowania jest podobny z tym, że rolę przewodu zerowego spełnia płaszcz ochronn .
Ochrona przeciwporażeniowa musi spełniać wymagania PBUE [45.4]. Szczególną dokładność należy zachować przy wymiarowaniu trasy przewodu. Niedokładności w tym względzie mogą spowodować, że przywiezione na budowę zespawane elementy transportowe nie będą mogły być montowane bez przeróbek.
Elementy kompensacyjne obudowy i przewodów szynowych przewiduje się w odstępach 24 t-50m, a na krótszych odcinkach załomowych — stosownie do konfiguracji trasy.
Ponieważ długości transportowe przewodów wynoszą 12 m — musi być zapewniona odpowiednia droga transportowa.
Spośród produkowanych przez Eiektromontaż przewodów szynowych tutaj omówiono tylko te, które mogą być wykorzystane do przesyłu energii elektrycznej lub jako przewody przesyłowe-rozdzielcze.
Zadania te spełniają (tabl. 45.3):
— przewody szynowe magistralne typu AM i DM o napięciu do 500 V i prądzie ciągłym 10CO-;- 23CO A;
— przewody szynowe rozdzielcze typu MR, o napięciu 660 V i prądzie 160-4-4-630 A.
Tak przewody magistralne, jak i rozdzielcze mogą być instalowane tylko w tych pomieszczeniach, w których najniższa temperatura otoczenia nie jest niższa od podanej w tabl. 45.3. Przewody te nie mogą być instalowane w pomieszczeniach niebezpiecz-