77

154 .Ćwiczenia laboratoryjne 7 mechaniki płynów

niczających swobodny przepływ gazu. Najczęściej stosowana jest regulacja przez dławienie na wlocie do wentylatora. Odznacza się ona dużą prostotą, jednak jest mało ekonomiczna - powoduje znaczny spadek sprawności.

Najckonomiczniejszajest regulacja przez zmianę prędkości obrotowej wirnika. Przy napędzie za pomocą silnika elektrycznego regulacja taka jest możliwa wtedy, gdy zastosujemy przekładnie wielostopniowe lub bezstopniowe, silniki o przełączalnej liczbie biegunów lub regulatory prędkości obrotowej silników elektrycznych (izw. przetworniki częstości napięcia zasilającego silnik elektryczny).

R> s. 5. Mechanizm obrotu łopatek kierownicy wentylatora.

Często jest również stosowana regulacja za pomocą kierownicy łopatkowej umieszczonej przed wlotem do wirnika wentylatora (Rys.

5).

Łopatki o opływowym kształcie mogą być jednocześnie obracane o pewien kąt dookoła swoich osi, powodując nic tylko zmianę wielkości swobodnego przekroju przewodu, ale również wywołując wstępny ruch wirowy czynnika, zgodny co do kierunku z kierunkiem obrotu wirnika lub przeciwny do niego. Wpły wa to na efektywność pracy wentylatora i pozwala regulować jego parametry .

Aby wentylator pracował poprawnie konieczne jest staranne wyrównoważenie wirnika, wibroizolacja wentylatora oraz właściwa obsługa (kontrola łożysk, sprzęgieł itp).

2.1.3. Wielkości charakterystyczne wentylatorów promieniowych.

Do podstawowych wielkości charakteryzujących wentylator

należą:

a), wielkości charakteryzujące pracę wentylatora:

-    wydajność masowa, strumień masy m [kg/s| - masa czynnika przepływającego w jednostce czasu przez płaszczyznę wlotu wentylatora ssącego lub ssąco-tłoczącego lub przez płaszczyznę wylotu wentylatora tłoczącego.

-    sprawność całkowita wentylatora:

gdzie: N_u - moc użyteczna wentylatora; .V moc napędowa.

-    wydajność objętościowa, strumień objętości V [m³/s | -objętość czynnika przepływającego w jednostce czasu przez wentylator, określona ilorazem wydajności masowej i gęstości czynnika w płaszczyźnie wlotu wentylatora ssącego oraz ssąco tłoczącego lub w płaszczyźnie wyłom wentylatora tłoczącego,

-    częstość obrotów wirnika wentylatora [ Hz]

-    parametry termodynamiczne przetłaczanego gazu podane na wlocie do wentylatora i określone przez ciśnienie absolutne gazu [Pa], temperaturę bezwzględną. [K], stałą gazową czynnika R [J/kgK].

Zazwyczaj ciśnienie gazu mierzymy przetwornikami różnicy ciśnień względem ciśnienia atmosferycznego, bądź mierzymy różnicę ciśnienia pomiędzy wylotem a wlotem do wentylatora. Jednak dla niektórych podstawowych przeliczeń wymagana jest znajomość ciśnienia absolutnego (z uwzględnieniem wartości ciśnienia atmosferycznego).