77 (159)

Słynny kompleks architektoniczno-parkowy Park Guell Antonia Gaudiego (1852-1926) należy do najciekawszych dzieł katalońskiego artysty i stanowi przykład jego niezwykłej fantazji.

Park Guell

W pierwszej wersji miało to być osiedle mieszkaniowe dla robotników bogatego fabrykanta, hrabiego Eusebia Giiella, który wykupił na przedmieściach Barcelony ogromne tereny i zamówił w 1898 roku u Gaudiego projekt dzielnicy przypominający angielskie miasta ogrody. Głównym założeniem wykonanego przez artystę projektu było połączenie w całość krajobrazu i architektury oraz zapewnienie mieszkańcom dogodnych warunków życia przez doprowadzenie wody, elektryczności, zbudowanie oddzielnych dróg dla pieszych i pojazdów oraz budynków użyteczności publicznej, miejsc rozrywki i wypoczynku. Niestety, z powodu braku funduszy zrealizowano jedynie część planowanych obiektów (w latach 1900-1914).

Twór fantazji

Przy wejściu do parku, który jest otoczony wysokim murem, znajdują się dwa oryginalne pawilony z fantazyjnymi dachami o płynnych formach pokrytych mozaiką. Jeden z nich to budynek portierni z charakterystycznymi otworami okiennymi o zaokrąglonych kształtach i dwiema wieżami o różnej wysokości. Budowla stanowi przyktad twórczego zastosowania przez artystę inspiracji sztuką arabską, której przejawem byty istniejące w Hiszpanii style: mozoarabski i mudejar. Artysta zastosował charakterystyczne dla sztuki islamu maskowanie podziałów architektonicznych i niezwykle bogate, dynamiczne dekoracje płaszczyznowe z ceramiki. W budynku portierni dostrzec można również częste w secesji faliste, inspirowane naturą formy oraz dążenie do asymetrii

Naprzeciw pawilonów wejściowych znajdują się monumentalne schody, pośrodku których umieszczone zostały dwie rzeźby: pokryty kolorowymi płytkami smok przypominający jaszczurkę i wyłaniająca się ze środka kolorowej tarczy głowa węża nawiązująca do go-dta Katalonii. Schodami w górę dochodzi się do hali podpartej kolumnami. tzw. Sali Stu Kolumn

która zachwyca nie tylko swoimi ogromnymi rozmiarami, lecz także bogactwem sklepienia mieniącego się odłamkami szkia i ceramiki. Nad nią znajduje się niezwykły taras widokowy zbudowany w latach 1907-1912 w ksztatcie długiej, wijącej się ławy wykonanej z prefabrykowanych elementów. Została ona pokryta abstrakcyjnymi dekoracjami z kolorowych płytek ceramicznych, kawałków filiżanek

Antonio

Gaudi

i fajansowych talerzy oraz szkła. Powstał w ten sposób dziwny twór przypominający węża, wzdłuż którego ciągnie się najdłuższa ponoć ławka świata. Przy wykonaniu tego obiektu pomagał artyście jego najzdolniejszy uczeń Jose Jujo-la. Na terenie parku znajdują się także zbudowane z kamieni kolumnady sklepiające się w jaskinie, tworzące ciekawe przejścia, które przypominają formy spotykane w naturze.

Harmonia natury i kultury

Park Guell jest świadectwem wszechstronności Gaudiego, który wykazał się umiejętnościami architekta, rzeźbiarza i malarza wrażliwego na kolor. Jako przedstawiciel secesji poszukiwał w naturze zasad tworzenia form architektonicznych i dlatego jego budowle wyglądają jak organiczne twory pokryte skórą lub łuskami, filary przypominają drzewa, a wewnętrzna przestrzeń - podziemne groty. Projektując Park Guell, Gaudi dążył do osiągnięcia harmonii pomiędzy architekturą a naturalnym środowiskiem człowieka. Ważną rolę w zrealizowanych obiektach odgrywa także bogactwo kolorów oraz zastosowanie różnorodnych materiałów i techniki kolażu polegającej na łączeniu płytek ceramicznych, fajansu i szkła. Fantazyjny kompleks architektoniczno-parkowy Gaudiego został uznany za jeden z najpiękniejszych obiektów tego typu i wpisany przez UNESCO na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego.

Twórczość katalońskiego artysty wywarta wpływ na twórców XX wieku: wybitnego architekta francuskiego Le Corbusiera oraz przedstawicieli sztuki dadaizmu. abstrakcjonizmu i surrealizmu

MAŁGORZATA KONOPIŃSKA