8 podłoża 8

wynika z reakcji chemicznych z celulozą we włóknach.

Cząsteczka dimera alkiloketcnu zawiera dwa składniki, z których jeden przyciąga wodę. a drugi olej. Wiązanie wodne łączy celulozę wiązaniem wodorowym - celuloza z natury chętnie wchodzi w związki z wodorem - podczas gdy wiązanie tłuszczowe pozostawia ślad na celulozie odpychającej wodę. Stopień odpychania wody można kontrolować w zależności od zaplanowanego przeznaczenia.

Podczas tradycyjnego zaklejania powstaje wodoszczelna warstwa na powierzchni papieru. Przeklejenie syntetyczne daje efekt sklejenia bez blokowania porów papieru i chłonności włókien.

Zaklejanie wewnętrzne arkusza decyduje o stopniu jego wchłanialności oraz umożliwia kontrolowane zbieranie żelatyny, gdy papier po uformowaniu zanurza się w kleju. Farba akwarelowa położona na papier czerpany z wewnętrznym zaklejaniem zostanie wchłonięta i utrwalona, z niewielką możliwością dokonywania poprawek, które są możliwe w papierze zaklejanym na powierzchni.

Na papierach ręcznie robionych, z których większość jest wewnętrznie zaklejana, warstwa kleju jest znacznie mocniejsza niż w papierach czerpanych m a szy n owyc h. wy m a gaj ący ch dodatkowego zaklejania powierzchni.

Papiery

produkowane maszynowo

W wielkich maszynach papierniczych Fourdrinier włókno i woda znajdują się w ciągłym ruchu. Woda przecieka przez oczka siatki, a papier świeżo uformowany przechodzi przez prasy i cylindry ogrzewane parą. Na etapie „mokrym” siatka poddawana jest wibracji.

.de włókna i tak mają tendencję do układania sic wzdłuż długości rolki, czyli w jednym kierunku. Dlatego papiery produkowane maszynowo nie są odpowiednie do akwarel, marszczą się i trwale deformują.

Papiery czerpane

Przeznaczone są do akwarel i rysunku. Wykonuje sieje na maszynie z wolno obracającym się walcem. Włókno i wodę pompuje się do zbiornika, w którym obraca się duży prasujący walec. Jego pokrywa wykonana jest z cienkiej siatki drucianej, która w wyniku p rzy ciąga nia g ra w i t acyj n ego wysysa pulpę ze zbiornika.

Włókna układają się w sposób przypadkowy na siatce, nadając arkuszom dużą trwałość i równomierną rozciągliwość. Papier czerpany jest z tego powodu znacznie stabilniejszy wymiarowo niż inne. Najlepszy pod tym względem jest papier ręcznie robiony, którego włókna nie mają określonego ułożenia. Brzeg formatowy powstaje w sposób naturalny na każdym brzegu rolki; w sposób sztuczny powstaje przy użyciu taśmy tcrylcnowej uciskającej papier pod kątem prostym - tworzy się wówczas pas rozdzielający rolkę na arkusze. Papier przenoszony jest przez prasę na wełniany filc lub koc nadający mu charakterystyczną fakturę.

Do szorstkiego papieru stosuje się gruby podkład tkany z niewielką ilością włosa i gruba faktura.

Do prasowanego na zimno - chłonny filc z większą ilością włosa.

Papier i filc przepuszczane są przez prasę, która mechanicznie wyciska wodę. Następnie papier z 65% zawartością wody przechodzi do okrągłych cylindrów suszących, ogrzewanych parą, tam usuwana jest reszta wody.

Zaklejanie

Na następnym etapie arkusz zanurza się w gorącym roztworze żelatyny. To proces zaklejania powierzchni nadający papierowi akwarelowemu wymagane właściwości. Papier nabiera wagi w żelatynie przed wejściem między rolki wyciskające nadmiar cieczy i cylindry osuszające ogrzewane

PODŁOŻA ♦ 53

parą. Zaklejanie powierzchni na cylindrze maszyny czerpiącej z całkowitym zanurzeniem jest znacznie większe niż na maszynie produkującej papier dla celów handlowych, ale nic jest porównywalne z zaklejaniem w kadziach, które wykonywano w przeszłości. Papiery nie zaklejane zanurzano w żelatynie, pozostawiano na 12 godzin i suszono na powietrzu przez tydzień.

Stronę przednią rozpoznawano po znaku wodnym, trzymając kartkę pod światło. Obecnie pracuje się na obu stronach karty papieru.

Papier prasowany na gorąco

W papierze czerpanym gładką powierzchnię uzyskuje się przez przepuszczanie go przez walce kalandra, kontrolujące grubość i wykończenie papieru.

Do papierów ręcznych z kolei stosuje się już od stu lat system znany jako satynowanie. Pojedyncze arkusze papieru wkłada się pomiędzy arkusze cynkowe i przepuszcza przez ciężkie rolki. Połączenie prasy i ślizgania daje papierowi gładką powierzchnię.

CHARAKTERYSTYKA

PAPIERU

Wyróżniamy trzy rodzaje papierów do akwarel i rysowania (wed ług n azew nic twa zachodniego):

S chropowaty

■ prasowany na zimno (NOT)

S prasowany na gorąco (IIP) lub papier gładki.

W tych trzech kategoriach są różne odmiany powierzchni, w zależności od stosowanych przez producentów gatunków filcu i technik wykańczania.

Są papiery typu IIP o gładkości szkła oraz takie, które zbliżone są do typu NOT. Niektóre papiery chropowate charakteryzują się taką jednolitością faktury, że wyglądają jak powtarzające się fragmenty tapety ściennej.

Inne mają zróżnicowaną fakturę.