267
Najbardziej obciążonym miejscem jest linia przecięcia się kół tooznyoh z zarysami zębów (rys.5.25). W położeniu tym para zębów pracuje na ogół samotnie i przejmuje pełny nacisk mię-dzyzębny. Poślizg występujący na powierzchni zębów powoduje występowanie tarcia płynnego lub półpłynnego zależnie od liczby obrotów. W omawianym miejscu (punkt C) nie ma poślizgu, toteż w jego okolicy występuje zawsze tarcie półsuche, co sprzyja zniszczeniu powierzchni.
Zgodnie więc z uwagami wypowiedzianymi w poprzednim punkcie, silnie obciążone koła zębate przy wysokich liczbach obrotów w szczególności, gdy wymagamy dużej trwałości przekładni, powinny być sprawdzone na nacisk powierzchniowy.
Maksymalne naciski powierzchniowe występujące na linii C obliczamy według wzorów Hertza. W naszym przypadku
[kG/cm2] .
(5.24)
gdzie:
Pz - siła nacisku międzyzębnego w kG,
E^ i Eg - moduły sprężystości materiałów zębów współpracujących w kG/cm2, b - szerokość koła w cm,
f i ‘ promienie krzywizny stykających się zarysów w cm (rys.5.23).
Znak plus we wzorze odpowiada zazębieniu zewnętrznemu, znak minus zazębieniu wewnętrznemu.
Uwzględniając własności geometryczne ewolwenty i przeprowadzając odpowiednie przekształcenie, otrzymamy wzór:
-max
V2.71620 N / z \ r pi
gdzie stała G określona jest wzorem:
C =
t
(5.26)