78

Kwas pantotenowy (8_;) - aktywnymi postaciami ąą koenzym A (CoA) oraz białko przenoszące grupy acyl u we (ACP). CoA jest przenośnikiem gryp -aeyłewy ch - -w reakcjach cyklu kwasu cytrynowego., utleniania i syntezy kwasów tłuszczowych oraz w reakcjach acetylacji i syntezy cholesterolu. ACP uczestniczy w wielu reakcjach syntezy kwasów tłuszczowych.

Witamina B₆ - aktywną postacią jest(fo$foran pirydoksalu. 'Jest on koenzymem d a kilku enzymów przemiany aminokwasowej. Tfrorfąć TżasaćJ^Scmffa, fosforan pirydoksalu może ułatwić wystąpienie zmian w zakresie pozostałych trzoch v;iązań węgla c-aminawego, tj. może umożliwć transaminację. dekarboksyiację lub też aktywność aldolazową.

Witamina B₁₂ - aktywnymi koenzymem sajjnetylokobalamina t ceoksyadenozynokobalamina. ' Deoksykobalamina jest koenzymem w procsSISTOffiwdrsji mćty.ómalonylo-CoA do sukcunyić-CoA Metylokobalamina jest koenzymom w sprzężonej konwersji namocystoiny do metioniny oraz metyloietrahydrofolianu do telrahydrofolianu.

8A Regulacją szlaków rnctauoliczoych przez scrzożcnic zwrotne: efekty ailosteryczne

I lamowanie działania enzymów przez ujemne sprzężenie zwrotne (hamowanie aliostcryczne) ten ryp inhibicji polega na hamowaniu pierwszego enzymu przez koócowy predukt wieloetapowej przemiany danego związku. Wyobraźmy sobie, że w komórce zachód/; synteza substancji D (produkt reakcji) ze związku wyjściowego A (su u strat), poprzez metabolity pośrednie 8 ■ C.

A^R->C-ŻD

Kolejne reakcje tej przemiany są katalizowane przez odpowiednie enzymy E,-Fy duże stężenie produktu końcowego (D) z reguły hamuje przemianę związku A w H na skutek imieczynnionia pierwszego enzymu ciągu reakcyjnego. W tej sytuacji zostaje zahamowany również cały łańcuch, przemian A-żC. Zużycie przez komórkę nadmiaru związku D przywraca aktywność pierwszemu enzymowi. W ten sposób zostaje wznowiona biosynteza produktu D. Mechanizm hamującego działania produktu na enzym początkujący łańcuch przemian biochemicznych mo2na wytłumaczyć, opierając się na zjawisku allosterii

STAN : ODSTAWOWA'

efekt or

pc,-~-.vny

uentZlEU

albsteryczac, miejsce efektorowe

W przypadku występowania kilku miejsc aHosferycznych mamy -do czynienia zo skoordynowanym hamowaniem przez sprzężenie zwrotne. Często jeden enzym zapoczątkowuje reakcje enzymatyczne dające w efekcie kilka produktów. Jeżeli nagromadzi się tylko jeden - końcowych produktów, hamuje on tylko w nieznacznym stopniu enzym zapoczątkowujący (tzw. enzym regulujący) dany ciąg metaboliczny, natomiast nagromadzenie się wszystkich końcowych produktów danej reakcji powoduje silne zahamowanie enzymu