78 (10)

morskiej lub z innych materiałów o odpowiedniej jakości. Pokrywy zamykające otwory lukowe nie powinny swoim ciężarem spoczywać na uszczelkach. W celu uniknięcia trwałego odkształcenia uszczelek pod wpływem nacisku pokryw do zrębnic luków należy zamocować specjalne elementy podporowe, na których powinien spoczywać ciężar pokryw. Ten szczegół konstrukcji zamknięć otworów lukowych pokazany jest na rysunku 109b. Zamknięcia pokryw w trakcie rejsów powinny uniemożliwiać ich samoczynne otwieranie się pod wpływem wiatru, falowania i przyspieszeń. Niezależnie od konstrukcji i sposobów uszczelniania styku pokryw ze zrębnicami luków pokrywy trzeba dociągać mechanicznie i ryglować na czas rejsu. Pokrywy powinny być wykonane z poszycia o odpowiedniej grubości, wzmocnionego usztywnieniami i wiązarami o odpowiednich wytrzymałościach. Według przepisów PRS omawiane elementy mogą być wykonane ze stali walcowanej lub ze stopów aluminium przerabianych plastycznie [19].

5.3. Pokrywy pontonowe

Wymagania omawianej Konwencji spełniają tak zwane pokrywy pontonowe. Są to stalowe, dwupowłokow'e, szczelne konstrukcje. W przestrzeni między górnymi i dolnymi płatami poszycia znajdują się wewnętrzne usztywnienia, nadające pokrywom dostateczną wytrzymałość na nacisk od słupa wody na pokładzie lub od ładunku pokładowego i zapewniające odpowiednią sztywność, gwarantującą dobre przyleganie pokryw do górnych kołnierzy zrębnic. Takie pokrywy postawione na wodzie nie toną. stąd ich nazwa - pontonowe. Opisywane pokrywy są zakładane na otwory lukowe i zdejmowane z nich za pomocą statkow7ch lub portowych urządzeń dźwignicowych. Znaczne rozmiary pokryw stwarzają trudności z ich składowaniem po zdjęciu z luków, co zwłaszcza dotyczy statków z szerokimi i długimi lukami. Można je składować na pokrywach innych, w tym czasie zamkniętych luków, lub, gdy jest to niemożliwe, układa się je na nabrzeżu w pobliżu statku. Pontonową pokrywę lukową przedstawia rysunek 109.

Rys. 109. Pontonowa pokrywa lukowa a) widok z boku: b) szczegół uszczelnienia: C) pokrywa unoszona żurawiem: / - pokrywa. 2 - zrębnica. 3 - uchwyt do podnoszenia pokrywy. 4 - uszczelka. 5 - kołnierz zrębnicy. 6 - listwa uszczelniająca, dociskowa. 7 - listwa oporowa. H - strop

5.4. Zmechanizowane pokrywy lukowe

Znaczna czasochłonność zdejmowania i zakładania pokryw pontonowych i niedogodności związane z ich składowaniem powodują, żc na statkach montuje się najczęściej zmechanizowane pokrywy lukowe. Tak określa się pokrywy wyposażone w mechanizmy do ich otwierania i odsuwania znad otworów lukowych oraz zamykania po

153