94,95 (10)

pcrccpcyjno-motorycoiych. Autorka przebadała /a pomoc* serii testów rcl-Mcisony 45<) dzieci w wieku od 7 do 11 lar, z tego 50 stanowiło gr kontrolną, a z pozostałych utworzono H grup:

ART - problemy artykulacji RF.-WR trudności w czytaniu i pijaniu SSC - opóźniony rozwój mowy ST - jąkanie

CP - rozszczep podniebienia DH - wady słucłiu DC - dyslalia A1‘H ufazja

Stwierdzone u badanych dzieci zaburzenia odnosiły się głównie do różn' wania słuchowego, wzrokowego i orientacji przestrzennej. Wystęf dit/e różnice indywidualne dotyczące głębokości zaburzeń. Autorka stwierdziła też istnienie specyficznych defektów w poszczególnych grupach zaburzeń. U dzieci z trudnościami w czytaniu i pisaniu (KE- WK) podstawowym defektem było zaburzone poczucie rytmu oraz zaburzenie analizy i syntezy wzrokowej; u dzieci z opóźnionym rozwojem mowy (SSC) występowały trudności w logicznym wnioskowaniu: najniższe wyniki we wszystkich res lach uzyskały dzieci afatyczne (API1). Wspólne dla wszystkich grup były zaburzenia motoryczne i zaburzenia orientacji przestrzennej. Autorka przypuszcza. że defekty te mają swe źródło w uszkodzeniach centralnego układu nerwowego. Przypuszczenie to znalazło potwierdzenie w badaniach dzieci tuż po urodzeniu, uzyskały one obniżenie w którymś ze wskaźników APCiAR⁷ Okazało się, że im była mniejsza liczba punktów w danej grupie, tym więcej stwierdzono przypadków zaburzeń mowy oraz istnienie deficytów perce pcyjnych u d/ieci.

Bardzo poważne opóźnienia funkcji percepcyjno-motorycznyeh mają najczęściej podłoże organiczne. Biologiczne czynniki patogenne działające w okresie płodowym oraz okołoporodowym, jak również czynniki patogenne działające w późniejszym okresie rozwoju onlogcnc 1 ycznego. mogą być odpowiedzialne za mikrouszkodzenia korowych reprezentacji analizatora słuchowo-kinestctycznego warunkującego rozwtSj i doskonalenie perccpcyj-no motorycznych funkcji mowy. Zdarza się jednak, że poważne opóźnienia funkcji perccpC)jno-motoryc7nych mogą być skutkiem zaniedbania pedagogicznego, złych warunków środowiskowych. Ujawniane przez dzieci z nic-

^? A - kolor U Ary. P - puŁ. C> - cdrachy, A napięóc miętftiwe. R — oddech

nych warunków środowiskowych opóźnienia rozwoju słowno-poję-• mogą być w znacznej mierze objawem opóźnień funkcji percepcyj-orycznych powstałych w wyniku braku stymulacji ich rozwoju, konta''tu zaś mogą być opóźnienia i zaburzenia w rozwoju mowy.

Woiocs.ki te znalazły potwierdzenie w badaniach własnych, dotyczących ii z zaburzeniami mowy, uczęszczających do klas zerowych. Badanie fttnki |i percepcyjnomotoryeznych przeprowadzono przy użyciu testu Diug-IHi/ii Funkcjonalna Zaburzeń Mowy u Dzieci /DF7.M/ opracowanego przez ANtoikę (Sawa. 198?)¹.

Przygotowana dla celów diagnoslyczno-rchabilitacyjnycb metoda, maja-M charakter testu, składa się z ośmiu prób zawierających po dwa podtesly (l.ic/nie 16 prób):

■Ąs Rozpoznawanie wzrokowe

1    - przedmiotów

2    - wzorów geometrycznych II Rozpoznawanie słuchowe

3    - analiza i synteza wyrazu

4    różnicowanie słuchowe sylab i wyrazów

III.    Zapamiętywanie wzrokowe

5    - przedmiotów

6    - układu wzorów geometrycznych

IV.    Zapamiętywanie słuchowe

7    głosek, sylab, słów

8    - cyfr

V.    Rozumienie

9    - nazw przedmiotów

10    - nazw czynności

VI.    Powtarzanie

11    głosek

12    - wyrazów, zdań Yll. Nazywanie

13    - przedmiotów

14    - czynności

VIII. Naśladowanie ruchów

15    - badanie praksji i kinetyki

16    - badanie orientacji przestrzennej.

95

1

Cze* b*4M wvVon»»* W Steinhbom w rsnwcb re*lUo«*n^el P⁰⁰ mnirn kierunk"-^,T: r-rary mngisttrsióej.