78 (156)

W każdym ściegu przerywanej spoiny pachwinowej jej odcinek skrajny wykonuje się zawsze na każdym końcu łączonych części.

W elementach złożonych, w których blachy łączy się spoinami przerywanymi, zalecane są ciągłe spoiny pachwinowe na każdym końcu i z każdej strony blachy na długości nie mniejszej niż 3/4 szerokości węższej z łączonych blach.

Na początku i końcu spoiny powstają zawsze wgłębienia zwane kraterami. Są to odcinki wadliwe o małej nośności. Zapobieganie kraterom (rys. 3.61) polega na stosowaniu płytek (korytek) wybiegowych. Jako efektywną długość spoiny /^przyjmuje się długość, na której spoina ma pełny przekrój. Można ją przyjmować jako długość całkowitej spoiny zmniejszonej o dwie efektywne grubości spoiny a. Jeśli spoina ma pełny przekrój na swojej długości łącznie z początkiem i końcem, redukcja długości efektywnej (ze względu na początek i koniec) nie jest wymagana.

Nie należy stosować spoin pachwinowych o długości efektywnej mniejszej niż 30 mm, ani sześciokrotnej grubości spoiny a.

Elementy spawane rozciągane: Li 2 min{16L 161-\ i 200 mm)

Elementy spawane ściskane lub ścinane: i.₂-^m'ⁿ(12L 12?i,0,25jb i 200 mm)

Rys. 3.G0. Spoiny pachwinowe przerywane: a - rozciągane, b - ściskane

Rys. 3.61. Sposoby zapobiegania kraterom spoin czołowych la) i spoin pachwinowych (b), 1 - element wybiegowy

Obliczanie połączeń spawanych wg PN-EN 1993-1-8 różni się od reguł określonych w PN-90/B-03200. Najważniejsze zmiany, wprowadzone przez PN-EN 1993-1-8, polegają na braku konieczności sprawdzania wytrzymałościowego spoin czołowych o pełnym przetopie (pod warunkiem zapewnienia odpowiedniego poziomu jakości ich wykonania), a także na określeniu obliczeniowej wytrzymałości spoin pachwinowych, opartej na wytrzymałości stali na rozciąganie materiału rodzimego /„, zamiast granicy plastyczności f_y, jak w PN-90/B-03200. Ponadto w PN-EN 1993-1-8 uściślono sposoby wymiarowania połączeń tzw. długich oraz odkształcalnych.

Postanowienia PN-EN 1993-1-8 dotyczą nośności połączeń spawanych elementów ze stali spawalnych, które są przywoływane w PN-EN 1993-1 -1, o grubości materiału nie mniejszej niż 4 mm (w przypadku mniejszych grubości elementów należy stosować PN-EN 1993-1-3). W takich połączeniach materiał spoiny musi mieć właściwości mechaniczne spoiwa porównywalne z właściwościami materiału rodzimego. Ponadto wymagane jest, aby spoiny były wykonane na odpowiednim poziomie jakości; zazwyczaj jest to poziom jakości C wg PN-EN ISO 5817 [3-66].

3.10.2. Parametry obliczeniowe spoin

Sprawdzenie stanu granicznego nośności spoiny polega na analizie naprężenia maksymalnego w przekroju obliczeniowym (w potencjalnej płaszczyźnie zniszczenia A - rys. 3.62) według elementarnych wzorów wytrzymałości materiałów.

Rys. 3.62. Potencjalne powierzchnie zniszczenia A oraz ogólny układ naprężeń w spoinie: czołowej (a, b) oraz pachwinowej (c, dl

Jako kryterium oceny nośności spoin jest stosowne porównanie naprężeń w spoinie w stosunku do obliczeniowej nośności spoiny (metoda kierunkowa wg PN-EN 1993-8) lub alternatywnie porównanie siły działającej na jednostkę długości do nośności obliczeniowej spoiny o jednostkowej długości (metoda uproszczona wg PN-EN 1993-8).

W metodzie kierunkowej ocenę stanu granicznego nośności połączenia spawanego bada się analizując stan wytężenia w punkcie złącza, w' którym występują maksymalne naprężenia materiału spoiny. W tym celu należy wyznaczyć obliczeniowe sił)' wewnętrzne (M^ AW rj w przekroju połączenia. Następnie ustala się potencjalną (teoretyczną) powierzchnię zniszczenia spoiny A (rys. 3.62) i jej wymiar)' obliczeniowe,

Zapobieganie kraterom polega na stosowaniu ptytek (korytek) wybiegowych.

Nie należy stosować spoin pachwinowych o długości efektywnej mniejszej niż 30 mm, ani sześciokrotnej grubości spoiny a.

styczeń 2011

EUROKODY - ZESZYTY EDUKACYJNE Buildera - PROJEKTOWANIE KONSTRUKCJI STALOWYCH 85