9

środowisko to odznaczało się zawsze i nadal charakteryzuje się mnogością i śmiałością inicjatyw, nowatorstwem, dążnością do ulepszeń organizacyjnych i technicznych.

Albumowe wydawnictwo „Koleje polskie 1842—1972” stanowi próbę ukazania tych wartości, próbę utrwalenia i spopularyzowania zmagań, dramatów i sukcesów polskich kolei i kolejarzy poprzez prezentację

—    oczywiście w dużym skrócie — dotychczasowej historii i dorobku tej gałęzi transportu. Jednocześnie, ukazując ludzi, których twórcza myśl i wytężona praca przyczyniły się do narodzin i rozwoju polskich kolei, edycja ta jest wyrazem szacunku i uznania dla ich zasług

i dzieła, jest hołdem dla ich pamięci.

Czytelnik interesujący się kolejnictwem znajdzie w tej książce nie tylko rzeczową odpowiedź na wiele pytań, nie tylko rozwinięcie i pogłębienie posiadanych wiadomości, ale i materiał dla snucia własnych refleksji i wniosków bardziej ogólnej natury. W historii kolei odbijają się bowiem w charakterystyczny sposób dzieje Polski i Polaków w ciągu ostatnich 130 lat.

Warto przy tym podkreślić nierozerwalny związek między przeszłością, teraźniejszością i przyszłością kolei. Wyobraźnia ludzka, rysująca przyszły kształt transportu kolejowego w naszym kraju, znajduje dziś mocne oparcie — i potwierdzenie bądź korekturę

—    w badaniach naukowych i powstających na ich podstawie programach perspektywicznego rozwoju tej gałęzi transportu, integralnie związanych z programami społeczno-ekonomicznego rozwoju całego kraju i jego zagospodarowania przestrzennego.

Album „Koleje polskie” ukazuje się w okresie, kiedy nasza kolej wkracza coraz śmielej w etap rewolucji naukowo-technicznej. Korzystając z doświadczeń innych krajów i wnosząc własny wkład do światowego dorobku, będziemy z każdym rokiem zwiększać tempo wszechstronnej modernizacji PKP i przyspieszać wyrównywanie różnic dzielących nas od poziomu kolei o przodującej technice.

Główne kierunki tego procesu i wyznaczniki nowoczesności — to m.in.: dalszy, nieporównanie szybszy niż do tej pory postęp mechanizacji i automatyzacji, zastosowanie informatyki do kierowania przewozami, całkowite zastąpienie trakcji parowej — elektryczną i spalinową, nowe, sprawniejsze, o większej mocy typy lokomotyw i nowe konstrukcje wagonów, zastosowanie sprzęgu samoczynnego we wszystkich rodzajach taboru, rozwój kontenerowego systemu transportowego w przewozach krajowych i międzynarodowych, duże szybkości jazdy pociągów pasażerskich i wyższy komfort podróżowy, w tym także — prawdopodobnie — wprowadzenie do eksploatacji niekonwencjonalnych rozwiązań technicznych toru i pojazdów.

To wreszcie dalsza, wydatna i wielokierunkowa poprawa warunków pracy kolejarzy — pracy, która w coraz większym stopniu polegać będzie na fachowej obsłudze nowoczesnych, skomplikowanych urządzeń.

Jeżeli możemy dziś pisać o tych sprawach jako o realnych zamierzeniach, a nie abstrakcyjnych wytworach fantazji, to dzięki efektom wielu lat wytrwałej pracy i osiągnięciom nie tylko samej kolei, ale całej naszej, socjalistycznej gospodarki narodowej. Dotychczasowe bowiem wysiłki i poniesione nakłady przyczyniły się do powstania

—    w wielu sferach działalności — korzystnej pozycji wyjściowej dla tych głębokich przeobrażeń kolei, jakie następować będą w najbliższych i dalszych latach.

9