9 (598)

Wstęp

Książka ta jest zapisem wykładów ze Wstępu do językoznawstwa, jakie prowadziłam dla studentów I roku Polonistyki UW w latach 1999-2001. Zadaniem tego semestralnego kursu było zapoznanie słuchaczy z podstawowymi pojęciami językoznawstwa, przedstawienie w sposób najbardziej syntetyczny struktury języka i problemów metodologicznych lingwistyki, w wyniku czego powinni oni zostać wyposażeni w elementarne instrumentarium, umożliwiające im samodzielne studiowanie językoznawstwa i świadomy wybór dalszych zajęć z tej dyscypliny. W zamierzeniu kurs miał dawać minimum wiedzy o języku i „mapę” problemów, jakie stają przed badaczami języka. Ze względu na to, że wykłady kierowane były do audytorium polonistycznego, pokazywana struktura języka (zwłaszcza w części drugiej kursu) ilustrowana była przede wszystkim danymi języka polskiego. Stąd analizowany system języka to przede wszystkim struktura polszczyzny. Dodatkowo jest to powodowane także i tym, że najlepiej subtelności języka rozumie się, wnikając we własny system językowy, przez odwołanie się do własnej wiedzy (kompetencji) językowej.

W przygotowaniu tych wykładów korzystałam oczywiście z literatury polskiej i obcej z tego zakresu, dostępnej w owym czasie, a więc przede wszystkim z prac T. Milewskiego (1965), A. Wierzbickiej (1967), L. Zawadowskiego (1966), A. Weinsberga (1983), J. Lyonsa (1976), z podręcznika J. Bańczerowskiego, J. Pogonowskiego i T. Zgółki (1982), z opracowań zawartych w Encyklopedii językoznawstwa ogólnego (1993), ale siłą rzeczy sposób ujęcia zagadnień musiał być indywidualny i subiektywny, a ponadto rozwój językoznawstwa ostatnich lat wzbogacił spojrzenie na język o nowe aspekty, dawniej niedostrzegane i nieobecne w większości wcześniejszych opracowań. Mam tu na myśli przede wszystkim aspekt kulturowy i komunikacyjny języka. Ta nowa problematyka znalazła również odbicie w prezentowanym kursie.

W przygotowaniu wersji pisanej Wykładów korzystałam także z wydanego niedawno podręcznika językoznawstwa ogólnego autorstwa Edwarda Łuczyńskiego i Jolanty Mackiewicz (2002).    9