Rys. 8.9. Schematy zawór, v- a b 7nwni~ . ,,
.?) suwak, h, i, j) kurki, c: prziDusmica [34]' 6’ ^ ‘dapa* e) raem'°rana, f) zasuwa.
Rys. 8.10. Zawór grzybkowy [3]
. pokrętfo, 2 - wrzeciono, } - nakrętka (tulejka gwintowana), 4 — pokrywa. 5 ._ jru. oa ziączna pokrywy, *' — grzybek, 7 — zawleczka.? — uszczelka na grzybku. 9 — kad-, z zehwa ciagliwego, 10 ..... uszczelka po
krywy, U — sworzeń, 12 — dlawnica, 13 — występ dławika, 14 - nakrętka, 15 - wkręt zabezpieczający nakrętkę przed obroteir*
Najczęściej są stosowane zawory wzniosowe, które mogą spełniać wszystkie zadania. Kurki stosuje się jako zawory regulacyjne, rozdzielcze lub zaporowe, głównie w przewodach o niewielkich średnicach i przy małych ciśnieniach. Zasuwy stosuje się prawie wyłącznie jako zawory zaporowe, suwaki — jako zawory rozdzielcze, zaś klapy — jako zawory zwrotne.
Zawory grzybkowe. Na rysunku 8.10 przedstawione' jedno z rozwiązań konstrukcyjnych zaworu grzybkowego. Korpus zaworu składa się z kadłuba 9 i pokrywy 4. Przesuw poosiowy wrzeciona 2 wraz z grzybkiem 6 uzyskuje się przez wkręcanie (wykręcanie) gwintowanego wrzeciona w nakrętkę 3. Grzybek jest połączony z wrzecionem za pomocą zawleczki 7 w ten sposób, aby podczas zamykania zaworu obrót wrzeciona nie powodował obron: grzybka. Dla zapewnienia szczelności zaworu zastosowano uszczelkę 3 na grzybku, uszczelkę 10 między kadłubem i pokrywą oraz dławnicę (72, 13'. której elementy zapewniają uszczelnienie przejścia wrzeciona przez pokrywę.
Szczelność zamkniętego zaworu uzyskuje się przez dokładne wykonanie powierzchni uszczelniających gniazda i grzybka lub też przez zastosowanie pierścieni uszczelniających metalowych lub niemetalowych — zależnie od własności przepływającego czynnika. Sposób mocowania pierścieni pokazano przykładowo na rys. 8.11. Pierścienie metalowe (ze stali hartowanej, brązu, mosiądzu i in.) stosuje się przy większych ciśnieniach, przy czym dla uzyskania odpowiedniej gładkości i zapewnienia szczelności dociera się :s z sobą. Pierścienie niemetalowe (z gumy, skóry, fibry itd.) .imożliwiają łatwe osiągnięcie szczelności przy małych ciśnieniach i niewielkim nacisku, ale zużywają się dość szybko.
ś"-:"1'' ij ft ............... - i-l.: v...
' " ' e .'y .....