136
Zależnie od ilości wrzecion dzieli się je na:
- jednowrzecionowe,
— wielowrzecionowe,
a w zależności od położenia osi wrzecion na:
— poziome,
— pionowe.
W zależności od ilości jednocześnie skrawających narzędzi, sposobu prowadzenia narzędzi oraz kolejności wprowadzania narzędzi do pracy rozróżniamy odpowiednio półautomaty i automaty:
— wielonożowe,
— kopiowe,
— rewolwerowe.
Ze względu na sposób zamocowania przedmiotów oraz rodzaj materiału wyjściowego rozróżniamy półautomaty i automaty:
- kłowe,
- automaty: szpulowe (kłębkowe).
. 1 1 I •
- prętowe,
- magazynowe, zaopatrzone w magazynowe podajniki pręta.
Zależnie od kierunku ruchu posuwowego narzędzi względem przedmiotu obrabianego automaty dzieli się na:
- poprzeczne,
— wzdłużne,
— poprzeczno-wzdłużne.
W zależności od ruchów podziałowych przedmiotu dzieli się je na:
— obrabiarki z nieruchomym przedmiotem podczas całego pobytu na obrabiarce,
— z przedmiotem wykonującym okresowy ruch podziałowy,
- z przedmiotem wykonującym ciągły ruch przestawczy.
Charakterystyka półautomatów tokarskich jedno- i wielowrzecionowych
Jednowrzecionowe półautomaty rewolwerowe w zasadniczej budowie i zastosowaniu technicznym są zbliżone do tokarek rewolwerowych. Różnica pomiędzy tymi obrabiarkami polega na tym, że w półautomatach tokarskich cały cykl obróbki wraz z programową zmianą prędkości obrotowych wrzeciona i prędkości posuwu jest zautomatyzowany, z wyjątkiem
czynności załadowczych i wyładowczych. Przeznaczone są do obróbki w uchwycie przedmiotów o złożonych kształtach, wymagających wielu zabiegów obróbczych. W starszych typach zastosowano mechaniczny napęd posuwu od krzywek zamocowanych na wale sterującym, obecnie stosowane są wyłącznie hydrauliczne napędy posuwu, umożliwiające zmianę prędkości ruchów posuwowych w sposób ciągły.
Półautomaty tokarskie wielowrzecionowe obrabiając jednocześnie kilka jednakowych przedmiotów są znacznie wydajniejsze od wcześniej omówionych. Ze względu na cykl obróbki półautomaty wielowrzecionowe możemy podzielić na:
- półautomaty o cyklu kolejnym-przedmiot musi przejść kolejno przez wszystkie pozycje obróbkowe, przy czym na każdej pozycji wykonywany jest inny zabieg, innymi narzędziami; przedmiot wykonany jest na gotowo,
- półautomaty o cyklu kolejno-równoległym - na kilku pozycjach obróbkowych odbywają się takie same zabiegi; otrzyma się kilka obrobionych na gotowo przedmiotów.
Przykład obu cyklów można przedstawić na przykładzie bębna wielowrzecionowego, rys. 9.1.
I i Wymiana t ) przedmiotu
Rys. 9.1. Schemat pracy bębna wielowrzecionowego półautomatu pracującego w cyklu: a) kolejnym, b) kolejno- równoległym
Półautomaty wielowrzecionowe możemy podzielić ze względu na wykonywany ruch roboczy, który mogą wykonywać przedmioty obrabiane lub narzędzia.
Typowym półautomatem wielowrzecionowym z ruchem roboczym przedmiotów obrabianych jest pionowy półautomat typu Bullard pracujący w cyklu kolejno-równoleglym.