BadaniaMarketKaczmarczyk0

ków przyczynowo-skutkowych między zmiennymi. Określenie tych związków jest najłatwiejsze wówczas, gdy badania przybierają formę eksperymentu.

Kryterium jednostki miary. Fakt, że część zjawisk ma jednostkę miary, a część jej nie ma, jest najlepszym kryterium podziału badań marketingowych na:

•    badania ilościowe,

•    badania jakościowe.

Badania ilościowe obejmują tę część zjawisk, w której możliwe jest zastosowanie podczas pomiaru ilościowych skal pomiarowych, co z kolei umożliwia wykorzystanie szerszego zakresu metod analizy statystycznej. Natomiast tam, gdzie można zastosować jedynie jakościowe skale pomiarowe (nie mające jednostki miary), mamy do czynienia z badaniami jakościowymi. Jednakże tak ścisły podział badań na ilościowe i jakościowe jest stosowany rzadko. Zazwyczaj do badań jakościowych zalicza się takie badania, w których stosuje się metody zbierania danych i instrumenty z pytaniami i bodźcami pośrednimi, np. metody wywiadów grupowych, metody projekcyjne¹.

2.2

Błędy popełniane w trakcie badań

W całym procesie badania popełnia się różne błędy — nie ma badania idealnego, bez błędów. Kontrola i minimalizacja błędów należą do najważniejszych zadań badacza, jeszcze na etapie projektowania badania. Natomiast każdy decydent stara się ocenić jakość otrzymanej z badania informacji.

Użytkownik rezultatów badania powinien być pewien, że wyniki trafnie odzwierciedlają badany problem. Skoro jednak nie ma wyników idealnych (bezbłędnych), to obowiązkiem badacza jest także określić stopień dokładności wyników badania, rodzaje i wielkość błędów oraz relacje między nimi a stosowaną metodą badania. W literaturze przedmiotu mówi się najczęściej o dwu grupach błędów: błędach doboru próby oraz pozostałych. Na rysunku 2.3 przedstawiono podstawową klasyfikację błędów, jakie popełnia się w badaniach marketingowych.

Każdy z wymienionych rodzajów błędów powstaje na skutek różnicy między wynikiem prawdziwym (lub oczekiwanym) a rezultatem osiągniętym po przeprowadzeniu konkretnego działania badawczego. Powszechnie przyjęto, że wynik prawdziwy otrzymuje się w wyniku skrupulatnie i dokładnie zaprojektowanego badania. Oznacza to. że należy określić z góry, czyli jeszcze przed rozpoczęciem zbierania danych, takie elementy, jak: problem badawczy, minimalna i reprezentatywna próba, kwestionariusz lub inny instrument pomiarowy, instrukcje, program redukcji

40

1

Metody te zostały wyczerpująco i bardzo dobrze opisane w książce: A.M. Nikodemska--Wolowik, Jakościowe badaniu marketingowe, PWE, Warszawa 1999.