BadaniaMarketKaczmarczyk(9

pomocą testów statystycznych dla danych z próby. Na podstawie wyniku testu podejmuje się decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu założonych wcześniej wielkości parametrów. Przyjęcie lub odrzucenie hipotezy może być również błędne¹.

W badaniach marketingowych najbardziej użyteczną i przejrzystą klasyfikacją wszystkich testów weryfikujących hipotezy jest ich podział na trzy grupy (rysunek 5.7):

•    testy weryfikujące dane z pomiaru nominalnego,

•    testy weryfikujące dane z. pomiaru porządkowego,

•    testy weryfikujące dane z pomiaru przedziałowego (interwałowego).

Rysunek 5.7

Grupy metod testowania hipotez

Dalej podano wybrane przykłady tych testów. Przy weryfikacji stosuje się hipotezy zerowe (//„), które są hipotezami sprawdzanymi, oraz hipotezy alternatywne lub badawcze (//,), będące przeciwieństwem hipotez zerowych.

Testy weryfikujące dane z pomiaru nominalnego. Otrzymując w wyniku pomiaru nominalnego określony rozkład empiryczny, badacz często chce stwierdzić, czy rozkład ten różni się istotnie od rozkładu oczekiwanego. Narzędziem służącym do weryfikacji tego typu hipotez jest najczęściej test chi-kwadrat (X²)-

Na rysunku 5.8 zaprezentowano wybór testów weryfikujących dane z pomiaru nominalnego.

Oto przykład zastosowania testu chi-kwadrat dla jednej zmiennej (z jednej próby).

289

1

Jeżeli hląd polega na odrzuceniu hipotezy prawdziwej, jest to błąd I rodzaju lub błąd U. Jeżeli błąd polega na nieodrzuceniu hipotezy fałszywej, jest to błąd II rodzaju lub błąd p. Przyjęcie lub odrzucenie hipotezy w sensie statystycznym nie oznacza, ż.e dana hipoteza jest udowodniona lub obalona w sensie logicznym.