Bez nazwy 2 (9)

W górnictwie istnieje też podział wentylatorów w zależności od ich zastosowania. Pod tym względem rozróżnia się

—    wentylatory główne,

—    wentylatory pomocnicze,

—    wentylatory lutniowe.

Wentylatory główne wywołują ruch powietrza w wyrobiskach górniczych całej sieci lub podsieci wentylacyjnej. Są one zazwyczaj zabudowane na powierzchni na zrębie szybu.

Rys. 1.5 (z lewej). Schematyczny przekrój wentylatora promieniowego

l — otwór w kanale ssawnym, 2 — kanał łopatkowy, 3 — kanał wylotowy

Rys. 1.6. Schematyczny przekrój wentylatora osiowego

l — silnik elektryczny, 2 — wirnik wentylatora, 3 — obudowa, 4 — kierownica, 5 — kanał wylotowy

Wentylatory 'pomocnicze zabudowane są na dole kopalni w tamach wentylacyjnych i służą do uzyskania żądanych ilości powietrza w określonej części sieci wentylacyjnej.

Wentylatory lutniowe służą do odrębnego przewietrzania przodków ślepych.

Ze względu na układ napędowy dzielimy wentylatory lutniowe na wentylatory z napędem:

—    bezpośrednim, gdy oś wentylatora jest bezpośrednio sprzężona z osią silnika napędowego; do tej grupy należą wentylatory z napędem powietrznym — typ WLP i elektrycznym — typ WLE;

—    pośrednim, gdy silnik stanowi oddzielną część wentylatora i jest z nim sprzężony za pomocą pasów klinowych lub przekładni kół zębatych; należą do nich wentylatory lutniowe promieniowe Wytwórni Wentylatorów w Chełmie Wielkim i Wytwórni Wentylatorów w Olkuszu oraz wentylatory osiowe typu WLK-800.

Wentylatory lutniowe mogą pracować jako ssące, tłoczące lub jako ssąco-tłoczące. Wentylatory lutniowe można dzielić w zależności od rodzaju energii doprowadzonej na wentylatory elektryczne (WLE), wentylatory powietrzne (WLP) i wentylatory elektryczno-powietrzne (WLEP).

W polskim górnictwie przyjęto następującą symbolikę oznaczeń wentylatorów [30, 33]. W symbolu np. WLE-500A oznaczono przez:

W — wentylator,

L — wentylator lutniowy,

E — napęd elektryczny (napęd powietrzny — P),

5 — średnicę (w dcm),

00 — wariant konstrukcyjny (00 wyjściowy, 01 usprawniony itp.),

A lub B — przy wentylatorach elektrycznych określa, w jakiej kategorii zagrożenia metanowego może pracować dany wentylator, w zależności od rodzaju wentylacji (ssąco-tłocząca) oraz że jest to wentylator dwustopniowy, tzn. dwu-wirnikowy; przy wentylatorze powietrznym może określać wariant konstrukcyjny zamiast np. 01,

A/l lub B/l — przeznaczony jak A lub B lecz jednostopnio-wy, tzn. jednowirnikowy.

Silniki napędowe wentylatorów, których symbol jest zakończony literą A lub A/l, są chłodzone powietrzem przepływającym przez wentylator. Wentylatory, których symbol zakończony jest literą B lub B/l, mają silniki odizolowane od powietrza przepływającego przez wentylator. Chłodzenie silników odbywa się powietrzem zassanym spoza lutniociągu [34].

Wentylatory elektryczne, których symbol jest zakończony literą A lub A/l, są przeznaczone do wentylacji tłoczącej w polach metanowych I, II, III i IV kategorii zagrożenia metanowego, zaś do wentylacji ssącej tylko w polach niemetanowych oraz metanowych I kategorii zagrożenia metanowego. Wentylatory, których symbol jest zakończony literą B lub B/l, służą do wentylacji ssącej lub tłoczącej w polach metanowych I, II, III i IV kategorii zagrożenia metanowego. Wentylatory powietrzne i elektryczno-powietrzne mogą pracować jako ssące i jako tłoczące bez względu na rodzaj kategorii zagrożenia metanowego.

Wlot powietrza do wentylatora jest zabezpieczony siatką, któ-

23