Antygeny
Są to związki chemiczne, najczęściej wielkocząsteczkowe, które są rozpoznawane przez komórki układu immunologicznego jako składniki obce. Prowadzi to do produkcji specyficznych immunoglobulin lub uczulonych komórek.
Antygeny dzielimy na:
kompletne (są to najczęściej wielkocząsteczkowe białka lub wielocukry, posiadają zdolność do indukowania odpowiedzi immunologicznej, czyli są immunogenne, ale też mogą reagować z powstałymi przeciwciałami lub uczulonymi komórkami, czyli są antygenowe) i
niekompletne (tzw. hapteny, związki drobnocząsteczkowe, które nie wykazują aktywności immunologicznej in vivo, tzn. nie wyzwalają produkcji przeciwciał ani powstawania komórek uczulonych, za to potrafią reagować z już istniejącymi przeciwciałami lub komórkami kompetentnymi, czyli nie są immunogenne, ale są antygenowe. Hapten nabiera właściwości immunogennych po sprzężeniu z nośnikiem).
Najmniejszy fragment antygenu, wywołujący odpowiedź immunologiczna nosi nazwę epitopu.
Przeciwciała
Są to wodorozpuszczalne elementy układu immunologicznego, swoiście rozpoznające antygen i wiążące się z nim w celu opsonizacji. Są glikoproteinami stale obecnymi w surowicy krwi i w limfie lub związane powierzchniowo z komórkami odpowiedzi immunologicznej, gdzie pełnią rolę receptorów. Produkowane przez komórki plazmatyczne, (plazmocyty), czyli limfocyty B po aktywacji. U większości ssaków rozróżniamy 5 klas immunoglobulin.
IgG- główna immunoglobulina w normalnej ludzkiej surowicy, stanowi ok. 75 % wszystkich Ig, jest głównym przeciwciałem odpowiedzi wtórnej, przechodząc od matki do płodu zabezpiecza odporność niemowląt.
IgM- stanowi ok. 10 % puli immunoglobulin, odpowiedzialna jest za najwcześniejsze reakcje immunologiczne (zaraz po wniknięciu antygenu), reaguje głównie z drobnoustrojami.
IgA- stanowi 15-20 % Ig ludzkiej surowicy, jest głównym przeciwciałem wydzielin typu: ślina, siara, mleko i wydzielin układu oskrzelowego i moczopłciowego.
IgD- stanowi mniej niż 1 % wszystkich Ig osocza, występuje za to w dużych ilościach na powierzchni limfocytów B, może ona odgrywać rolę w zależnym od antygenu różnicowaniu limfocytów.
IgE- w surowicy występuje w niewielkich ilościach, zlokalizowana jest głównie na powierzchni bazofili i komórek tucznych. Odpowiedzialna jest za reakcje alergiczne oraz reakcje odpornościowe przeciw pasożytom.
Przeciwciała zgodności tkankowej
Główny kompleks antygenów zgodności tkankowej (MHC- major histocompatibility complex).
MHC proteins
Służy do identyfikacji własnych komórek organizmu i odróżniania ich od obcych.
Są to białka transmembranowe, posiadające dwa regiony hydrofilowe: wewnątrzkomórkowy, skierowany do cytoplazmatyczny, kotwiczący białko w błonie i zewnątrzkomórkowy z przyłączonymi resztami cukrowymi oraz region hydrofobowy, oddziałujący z lipidami błony.
Dzielą się na dwie klasy:
MHC I (występują na wszystkich komórkach organizmu, zbudowane są z jednego łańcucha glikoproteinowego) oraz
MHC II (występują na wszystkich komórkach zawiązanych z działaniem układu immunologicznego, zbudowane są z dwóch łańcuchów glikoproteinowych).
>1 Cl*** I Mile: iik.i • 1*1 n.-»A II