białkowe
20 aminokwasów standardowych plus aminokwasy modyfikowane w polipeptydzie po procesie translacji jak np. hydroksylizyna, hydroksyprolitia, metyloarginina czy N-formy!ometionina. mebialkowe >
np. omityna cytrulina, P-alanina, homocystejńa, y-aminomaślan, d-aminokwasy
.
Podział standardowych aminokwasów białkowych ze względu na strukturę łańcucha bocznego (R)
z łańcuchem bocznym niepolarnym Gly, Ala,
Val, Leu, Ile, »*
Met, Pro,
Phe, Trp. ___
z łańcuchem bocznym polarnym nie wykazującym ładunku elektrycznego w pH =7 (fizjologicznym)
Cys, Ser, Thr, Tyr,
Asn, Gin
Z łańcuchem bocznym polarnym obdarzonym ładunkiem elektrycznym w pH —7
ujemnym (-): Asp, Glu dodatnim ( +): Arg, His, Lys
NI
OOO'
I
'HjN — C — H
CK,
n
i I
: t*.f<
... • i-z .....t. ■ •: •: v<
ifr
glicyna (Gly. G)
alanina (Ala. A)
V
walina leucyrią
.Ą i >■
Podział standardowych aminokwasów białkowych ze względu na miejsce (organizm) gdzie dokonuje się ich biosynteza
egzogenne dla człowieka
Pochodzą od metabolitów powszechnie spotykanych w komórkach ludzkich ale niektóre enzymy niezbędne do przekształcenia tych prekursorów w aminokwasy egzogenne zostały utracone we wczesnych etapach ewolucji, najprawdopodobniej ze względu na dużą dostępność aminokwasów egzogennych w diecie; brakujące enzymy występują tylko w roślinach i mikroorganizmach.
Lys, Met, Thr - ich wspólnym prekursorem jest asparaginian,
Val, Leu - pochodzą od pirogronianu Ile - od pirogronianu i a-ketomaślanu Phe, Trp - od fosfoenolopirogronianu i erytrozo-4 fosforanu His - od fosforybozylopirofosforanu
Arg - ssaki są zdolne do syntezy tego aminokwasu ale prawie całą jego ilość wykorzystują w cyklu mocznikowym
% WL
■im
COO"
I
*H3N—o — h
s '
I
oh
metionina (Met. M)
(Val.V) . (Leu. L)
• ' 'W
'
prolina (Pro
.......
ina
P)
■-fet-
" ■ w-
ii sv
m
endogenne dla człowieka
Gly, Ala, Pro, Ser, Asn, Gin, Tyr, Cys, Asp, Glu.
fenyloalarwna
(Phe. F)
COO'
NH
tryptofan (Trp. W)