Biomechanika wyklady0015

Zakresem ruchu w sławie (tzw. ruchomość stawu) - to kąt zawarty między zwrotnymi poiożeniami członów w stawie w określonej płaszczyźnie ruchu.

Zakres ruchu może być czynny tzn. wymuszony przez mięśnie, bierny czyli wymuszony przez siły zewnętrzne oraz szkieletowy. Zakres szkieletowy opisuje teoretyczną możliwość ruchu, na jaki pozwala kształt powierzchni stawowych łączących się kości. Torebka stawowa, chrząstki okołostawowe, więzadła i mięśnie wzmacniają staw lecz jednocześnie ograniczają zakres ruchu. Ruchomość szkieletowa jest więc ruchomością stawu po usunięciu tkanek miękkich, jest oczywiście zaw’sze większa od zakresu biernego, który z kolei jest większy' od zakresu czynnego. Na przykład ruch uda w tył możliwy ze względu kulisty kształt głowy kości udowej i kształt panewki kości biodrowej, jest ograniczony silnym więzadłem biodrowo-udowym.

Zakres ruchu zależy od wieku pacjenta, u dzieci jest on większy niż u dorosłych. Ograniczenia zakresu ruchu wynikają m.in. z długotrwałego unieruchomienia, zaniedbania aktywności ruchowej. Zakres ruchu może też być ograniczany elastycznością mięśni dwustawowych. Np. Wyprostowanie kolana powoduje rozciągnięcie mięśni tylnych uda (półbłoniastego, półścięgnistego i głowy długiej mięśnia dwugłowego). Zginanie w stawie biodrowym przy wyprostowanym kolanie powoduje dalsze rozciąganie tych mięśni. Zakres ruchu w tym stawie w płaszczyźnie strzałkowej jest większy przy kolanach zgiętych niż wyprostowanych.

Rys. 5. Trzy główne płaszczyzny ruchu: F - czołowa (frontalpiane), S - strzałkowa (.sagittalpiane), T - poprzeczna (transverse piane) [3],

W nazewnictwie kierunków ruchu segmentów ciała przyjęto zasadę, że wartość kąta stawowego rośnie podczas zginania, odwodzenia i odwracania (supinacji), maleje natomiast gdy wykonywany jest ruch prostowania, przywodzenia i nawracania (pronacji) (rys. 6).

® Płaszczyzna strzałkowa dzieli głowę i tułów na części prawą i lewą, a kończyny na części przyśrodkową i boczną. W płaszczyźnie tej odbywa się ruch zginania (flexio) i prostowania (extensio).

Zginanie - to ruch powodujący zwiększanie się kąta stawowego mierzonego po stronie przedniej tułowia, głowy, kończyn górnych i stawów biodrowych oraz po srro-nie tylnej stawów kolanowych, goleniowo-skokowych i stawów stopy.

Prostowanie - to ruch powodujący zmniejszanie się kąta stawowego mierzonego jak podczas zginania.

Oś, wokół której odbywają się ruchy w płaszczyźnie strzałkowej, tj. oś prostopadła do tej płaszczyzny nazywa się osią poprzeczną.

9